اخوان المسلمین سودان
| نام جریان | اخوان المسلمین |
|---|---|
| موسس | حسن الترابی |
| تاریخ تشکیل | 1955 |
| کشور | سودان |
اخوان المسلیمن سودان جریان اسلامی که در اواسط قرن بیستم در سودان شکل گرفت.
اخوان المسلیمن سودان
علت پیداش جریان
بعد از تسلط مجدد انگلیس و مصر بر سودان و شکست جنبش مهدیه در سال 1899، از میزان فعالیت حرکت‌های اسلام‌گرایانه تا حدودی در سودان کاسته شد، اما از اواسط قرن بیستم بار دیگر شاهد رشد و نمو حرکت‌های اسلام‌گرایانه و جنبشهای اسلامی در سودان بودیم.
نقاط عطف این جنبش‌ها را نیز باید در شکل‌گیری و حرکت گروه‌های اسلام‌گرایی در سودان مانند اخوانالمسلمین سودان و جبهه ملی سودان در نظر گرفت.
علاوه بر این در اوایل دهه 80 میلادی به دلیل محبوبیت اسلام‌گرایان، گروه‌ها و احزاب اسلامی و رهبران آنها توانستند نفوذ زیادی در سلسله مراتب قدرت کسب نمایند که این امر با به قدرت رسیدن صادق‌المهدی در سال 1985 و بعد از آن با گسترش فعالیت‌ها و نفوذ حسن‌الترابی در دولت به اوج خود رسید.
شکل گیری جریان
در دوره معاصر ظهور جنبشهای اسلامی تأثیرگذار در عرصه سیاسی سودان را باید با پایان جنگ جهانی دوم همزمان دانست.
هر چند استعمارگران انگلیسی در دوران جنگ جهانی اول نیز به شدت نگران جنبشهای اسلامی به سبک جدید همانند احزاب بودند ولی گروه‌های اسلامی متعددی فعالیت‌های زیادی در دهه‌های 20 و 30 قرن بیستم علیه استعمار اجرا نمودند ولی این در دهه 40 بود که شاهد جدی‌تر شدن فعالیت‌های اسلام‌گرایانه در سودان به شکل سازماندهی شده بودیم.
در این دوره زمانی دانشجویان سودانی با اخوانالمسلمین مصر در ارتباط بودند و با حمایت آن گروه‌هایی را در سودان شکل دادند.
همزمان با این فعالیت‌ها گروهی از دانشجویان دانشگاه خارطوم « جنبش آزادی‌بخش اسلامی»را تأسیس کردند که البته مستقل از اخوان مصر عمل می‌نمود.(34)
در این شرایط شاهد شکل‌گیری گروه‌های نزدیک به اخوان و این گروه دانشجویی که همگی در پی اجرای برنامه‌های اسلام‌گرایانه بودند. در این شرایط با تداخل برنامه‌ها و اختلافات رهبران این گروه‌ها نهایتاً در سال 1954 کنگره‌ای توسط اسلام‌گرایان سودانی تشکیل شد و جبهه‌ای به نام اخوانالمسلمین شکل گرفت.
که مستقل اما در ارتباط با اخوان مصر بود،
این گروه سیاسی جدید هدف خود را اصلاحات کاملاً اسلامی در سودان اعلام نمود و در سال 1995 نیز به عنوان جبهه متحد اسلام گرایان در آستانه استقلال سودان عمل نمود. در واقع هر چند قبل از تشکیل اخوان گروه‌ها و احزاب اسلام‌گرا در سودان فعالیت داشتند اما نقطه عطف حرکت‌های جدید اسلام‌گرایانه را می‌توان با شکل‌گیری اخوان المسلمین موازی دانست به نحوی که حتی برخی معتقدند اسلام‌گرایی و حرکت‌های اسلامی در سودان به طور حقیقی با شکل‌گیری اخوان در دهه 50 میلادی در سودان ظهور کرد.[۱]
مخالفت باحکومت در تاثیر پذیری از مصر
اخوانالمسلمین در سال‌های نخست استقلال سودان که امکان اسلامی کردن کشور وجود نداشت به شدت مخالف تأثیرپذیری دولت سودان از رژیم ناصر در مصر بود و برقراری نظام اسلامی را هدف نهایی خود تعقیب می‌نمود.
در این راستا اولین اقدام سیاسی این گروه ایجاد یک «جبهه اسلامی برای قانون اساسی» بود که با ایجاد آن در پی حمایت از تصویب قانون اساسی اسلامی برای کشور بودکه بر عدالت اجتماعی و اقتصادی نیز تأکید داشت.
در این راستا برای عملیاتی کردن این هدف نیز اخوان کنش خود را براساس اعمال فشار سیاسی به عنوان یک گروه اسلام‌گرای سیاسی قرار داد و رهبران آن نیز معتقد به اجرای تدریجی شریعت اسلامی در سودان بودند
اما کمیسیون قانون اساسی پیشنهاد آنها برای تصویب قانون اساسی را نپذیرفت. با این حال از آن زمان نیز اخوان به عنوان یکی از حرکت‌ها و جنبشهای اسلامی به عنوان یک گروه سیاسی نفوذ سیاسی خود را در عرصه سیاسی حفظ نمود و از تبدیل شدن به یک حزب سیاسی امتناع کرد. با این وجود شرایط به گونه‌ای پیش می‌رفت که برای تأثیرگذاری بیشتر همکاری با دیگر گروه‌های اسلامی یک ضرورت به نظر می‌رسید.[۲]
اهداف اخوان المسلمین
اهداف سیاسی اخوان المسلمین سودان رو در چند جنبه مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.