سید محمدباقر حکیم
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۱۱:۳۰، ۷ فوریه ۲۰۲۲؛
| نام | سید محمّدباقر حکیم |
|---|---|
| نام کاکل | سید محمدباقر طباطبائی حکیم |
| لقب | شهید محراب |
| تاریخ تولد | ۲۰ مرداد ۱۳۱۸ش |
| نام پدر | سید محسن طباطبائی حکیم |
| محل تولد | عراق• نجف |
| محل زندگی | ایران • عراق |
| استادان | آیت الله سید محسن حکیم•آیت‌اللّه سید ابوالقاسم خویی |
| تألیفات | الحکم‌الاسلامی بین‌النظریة و التطبیق•النظریة الاسلامیة فی التحرک السیاسی• الإمامة و أهل‌البیت علیهم‌السلام•القصص القرآنی•علوم القرآن•علوم قرآنی•الوحده الاسلامیه من منظور الثقلین |
| فعالیت‌ها | رئیس مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق • از بنیانگذاران حزب الدعوة الاسلامیة • ریاست شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی |
| شهر وفات | نجف |
| تاریخ وفات | ۷ شهریور ۱۳۸۲ش |
| محل دفن | نجف |
شهید آیت الله سیّدمحمّدباقر حکیم در 25 جمادى الاولى سال 1358 ق. در شهر مقدّس نجف اشرف، مرکز مرجعیّت دینى تشیع متولّد شد. او فرزند آیت الله العظمى سیّد محسن طباطبایى حکیم، مرجع تقلید شیعیان جهان و نوه سیّد مهدى بن سیّد صالح بن سیّد احمد بن سیّد محمود حکیم بود.
خاندان عالم پرور حکیم
خاندان حکیم یکى از طوایف اصیل عراقى مى باشند که نسبشان از طریق حسن مثنى، به امام حسن بن على بن ابى طالب (ع) مى رسد. [۱]
اجداد خاندان طباطبایى حکیم از قرن دوم هجرى در عراق اقامت گزیده، در طول تاریخ در مقابل رویدادها و حوادث سیاسى ـ اجتماعى، وظایف شرعى و اجتماعى خود را به بهترین شکل انجام داده اند. از میان این خاندان، عالمان معروفى در طب، اخلاق، فقه و اصول ظهور کرده اند.
از افراد برجسته این خاندان، آیت الله سیّد محسن حکیم و تعداد زیادى از استادان و نخبگان حوزه علمیه نجف مى باشند که در میان میلیون ها نفر از مسلمانان عراق و خارج از آن احترام و عزّت خاصى دارند. این خاندان، همچنان که در میدان علم، اندیشه، جهاد و مبارزه، در خط مقدم قرار دارند، مظلومیت آنان نیز این گونه است. رژیم بعثى صدام، تنها در یک شب، حدود 70 نفر از عالمان و مجتهدان این خاندان ـ از پیرمرد هشتاد ساله اى همچون آیت الله سیّد یوسف حکیم تا نوجوانى که هنوز به سن بلوغ نرسیده بود ـ را دستگیر و به جرم همکارى نکردن با دولت ظالم بعثى، تحت شدیدترین شکنجه هاى قرون وسطایى قرار داد. و بیست نفر از آنان را به شهادت رساند.
در حقیقت، خاندان حکیم، نماد مظلومیت عالمان مجاهد و شیعیان بوده اند.
سیر تحصیلى وتدریس
دوران رشد و نوجوانانى سیّد محمّد باقر، با حوادث تلخ و گزنده جنگ دوم جهانى همراه بودولى او با آن شرایط دشوار، شبانه روز به تحصیل علم و کسب فضایل و معارف مشعول بود.
تحصیل را از مکتب خانه هاى نجف آغاز و در مدرسه ابتدایى منتدى النّشر ادامه داد و از آن جا وارد حوزه علمیه شد. در دوازده سالگى کتاب هاى قطرالندى، شرح ابن عقیل، مغنى اللبیب، حاشیه ملاّ عبدالله، منطق مظفّر، مطول، منهاج الصّالحین و اللمعة الدمشقیه را در مدت کوتاهى فراگرفت و به درس هاى عالى حوزه گام نهاد. متون درسى این دوره، یعنى رسائل، مکاسب و کفایة الاصول را نیز تحصیل نمود و بعد از گذر از دروس عالى، در درس هاى خارج فقه و اصول شرکت کرد و در جلسات درسى ممتازترین استادان حوزه نجف، یعنى آیت الله خویى و علاّمه شهید سیّد محمّدباقر صدر، همچون ستاره اى درخشید. نبوغ علمى، قدرت اندیشه و استعداد فوق العاده آن روحانى پاک مرام، تجلیل و قدردانى مدرّسان و استادان حوزه را برانگیخت و او در سال 1384 ق. موفق به دریافت مدرک اجتهاد در فقه، اصول و علوم قرآنى گردید.
وى آموخته هاى علمى و تحقیقى خود را با قدرت استدلال قوى و منطق عمیق در جلسه تدریس درس هاى سطح عالى، در مسجد هندى نجف اشرف به زیباترین شکل عرضه نمود و فرهیختگان و نخبگان عمق نگر حوزوى را گرد آورد. شهید حکیم تنها به علوم رایج حوزوى اکتفا نکرد، بلکه کرسى درس خود را از حوزه نجف به دانشگاه اصول دین بغداد توسعه داد، او خود این دانشگاه را با همکارى شهید صدر، علاّمه سیّد مرتضى عسکرى و سید مهدى حکیم بنیان نهاده بود.
علوم قرآنى، معارف اهل بیت(ع)، فلسفه، تحلیل سیاسى و تاریخى رخدادها و پى گیرى تحولات روز، از جمله موضوعات جلسات علمى اش در این دانشگاه بودند. شهید حکیم در مدت 25 سال تدریس در حوزه نجف و دانشگاه بغداد، فضاى جدیدى را در حوزه و دانشگاه گشود و عالمان و دانشمندان برجسته اى را به عالم علم و دین تقدیم کرد.
سید محمّد باقر حکیم، افزون بر تربیت شاگردان و تألیف آثار سودمند دینى، اجتماعى و سیاسى، احساس کرد که در زمان معاصر، نیاز به مبلغان آگاه و بیدارگرى است که بر علوم جدید تسلّط داشته باشند و به همین جهت، در سال 1384 ق. مدرسه علوم اسلامى را در شهر نجف تأسیس کرد.
پانویس
- ↑ نسب شهید سیّد محمّد باقر حکیم با سى واسطه به امام حسن مجتبى(علیه السلام) مىرسد. این نسب نامه به ترتیب زیر است: سید محمّد باقر حکیم بن محسن بن سیّد صالح بن سیّد احمد بن سیّد محسن بن سیّد ابراهیم طبیب بن امیر سیّد على حکیم طباطبایى نجفى بن امیر سیّد مرا بن امیر سیّد اسدالله بن سیّد جلال الدّین امیر بن امیر سیّد حسن بن امیر مجدالدّین بن امیر قوام الدّین بن امیر اسماعیل ابن ابى الکارم، میر عباد بن ابى المجد على بن امیر عباد بن امیر على بن سیّد حمزه بن امیر اسحاق بن امیر طاهر بن امیر على بن امیر مجد بن امیر احمد بن مجد ابن امیر احمد رئیس بن ابراهیم طباطبا (ملقّب به زین العابدین) بن اسماعیل دیباج بن ابراهیم غمر بن حسن مثنى بن امام حسن بن امام امیر المومنین، على بن ابى طالب.