ابن مسروق
أبو العباس أحمد بن محمد بن مسروق الطوسي او یکی از علمای بزرگ تصوف اهل سنت در قرن سوم هجری بود. ابو عبد الرحمن سلمی در مورد او می گوید:او از قدما و بزرگان مشایخ تصوف بود[۱]. ذهبی نیز در مورد او می گوید:الشيخ الزاهد الجليل الإمام شيخ الصوفية[۲].اصل او از طوس ساکن بغداد و شاگردی الحارث المحاسبي،السري السقطي، محمد بن منصور الطوسي، ومحمد بن الحسين البُرجلاني را کرده است.او در حدیث از علي بن الجعد،خلف بن هشام،أحمد بن حنبل،علي بن المديني، و بعد از آنان نقل کرده است و أبو بكر الشافعي، جعفر الخلدي، حبيب القزاز، مخلد الباقرحي، ابن عبيد العسكري، أبو بكر الإسماعيلي و دیگرانی از این دست از او نقل حدیث کرده اند. در مقامات ابن مسروق رویایی منقول از جنید بغدادی است که گروهی در حال حرکت بودند پرسیدم به کجا گفتند به زیارت ابن مسروق گفت چرا گفتند چون او انیس درگاه الهی است[۳].
گفتار
هر كه در انديشه هاي دلش نظاره گر خدا باشد، خداوند او را در حركات اعضا حفظ مي كند[۴].
خداوند دنیا را با تنهایی عجین کرده است تا انس اطاعت کنندگان فقط با خداوند باشد.
درخت معرفت از آب تفکر سیراب می شود. درخت غفلت از آب جهل سیراب می شود. درخت توبه با آب ندامت سیراب می شود. درخت عشق و محبت از آب توافق، مراقبت وایثار سیراب می شود.
تصوف: خالی از اسراری است که از آن منزه است، و متعلق به آنچه لازمه آن است.
وفات
ابوالعباس بن مسروق در روز یکشنبه 10 صفر سال 298 هجری قمری وفات یافت و 299 گفته شده است.وی در هشتاد و چهار سالگی در قبرستان باب حرب به خاک سپرده شد[۵].