معنای وحدت اسلامی از دیدگاه شهید مطهری
| عنوان مقاله | معنای وحدت اسلامی از دیدگاه شهید مطهری |
|---|---|
| زبان مقاله | فارسی |
| نویسنده | استاد شهید مرتضی مطهری |
در این مقاله کوتاه مفهوم حقیقی وحدت اسلامی تبیین گردیده و به دیدگاه مخالفین وحدت که آنرا حقیقتی دست نیافتنی می دانند پاسخ داده شده است ایشان معتقدند مفهوم صحیح وحدت اسلامی عبارتست از :متشکل شدن مسلمین است در یک صف در برابر دشمنان مشترکشان.
معنای وحدت اسلامى از دیدگاه شهید مطهری
🔽 آيا مقصود اين است: از ميان مذاهب اسلامى يكى انتخاب شود و ساير مذاهب كنار گذاشته شود؟
🔽 يا مقصود اين است كه مشتركات همه مذاهب گرفته شود و مفترقات همه آنها كنار گذاشته شود و مذهب جديدى بدين نحو اختراع شود كه عين هيچ يك از مذاهب موجود نباشد؟
🔽 يا اينكه وحدت اسلامى به هيچ وجه ربطى به وحدت مذاهب ندارد و مقصود از اتحاد مسلمين اتحاد پيروان مذاهب مختلف در عين اختلافات مذهبى، در برابر بيگانگان است؟
⏺️- پاسخ-
◀️ مخالفين اتحاد مسلمين براى اينكه از وحدت اسلامى مفهومى غير منطقى و غير عملى بسازند، آن را به نام «وحدت مذهبى» توجيه مى كنند تا در قدم اول با شكست مواجه گردد.
◀️بديهى است كه منظور علماى روشنفكر اسلامى از وحدت اسلامى، حصر مذاهب به يك مذهب و يا اخذ مشتركات مذاهب و طرد مفترقات آنها- كه نه معقول و منطقى است و نه مطلوب و عملى- نيست.
◀️منظور اين دانشمندان متشكل شدن مسلمين است در يك صف در برابر دشمنان مشتركشان.
◀️ این دانشمندان می گویند : مسلمین اشتراکات بسیاری دارند که می‌تواند مبنای یک اتحاد محکم گردد : ✅مسلمین همه خدای یگانه را می‌پرستند، ✅همه به نبوت رسول اکرم(ص) ایمان و اذعان دارند، ✅کتاب همه قرآن و قبله همه کعبه است، ✅با هم و مانند هم حج می‌کنند، ✅مانند هم نماز می‌خوانند، ✅مانند هم روزه می‌گیرند، ✅مانند هم تشکیل خانواده می‌دهند، ✅داد و ستد می‌نمایند، ✅کودکان خود را تربیت می‌کنند، ✅اموات خود را دفن می‌نمایند، ✅و جز در اموری جزئی، در این کارها با هم تفاوتی ندارند. ✅مسلمین همه از یک نوع جهان‌بینی برخوردارند و یک فرهنگ مشترک دارند و در یک تمدن عظیم و باشکوه و سابقه‌دار شرکت دارند.
◀️وحدت در جهان‌بینی، در فرهنگ، در سابقه تمدن، در بینش و منش، در معتقدات مذهبی، در پرستش‌ها و نیایش‌ها، در آداب و سنن اجتماعی خوب،می‌تواند از آنها ملت واحد بسازد و قدرتی عظیم و هایل به وجود آورد که قدرت‌های عظیم جهان ناچار در برابر آنها خضوع نمایند، خصوصا اینکه در متن اسلام بر این اصل تأکید شده است.
◀️مسلمانان به نص صریح قرآن برادر یکدیگرند و حقوق و تکالیف خاصی آنها را به یکدیگر مربوط می‌کند. با این وضع چرا مسلمین از این همه امکانات وسیع که از برکت اسلام نصیبشان گشته، استفاده نکنند؟
🔽-معتقدين به انديشه وحدت اسلامي مي گويند -
- هیچ ضرورتی ایجاب نمی‌کند که مسلمین به خاطر اتحاد اسلامی، صلح و مصالحه و گذشتی در مورد اصول یا فروع مذهبی خود بنمایند،
🔽همچنان که ایجاب نمی‌کند که مسلمین درباره اصول و فروع اختلافی فیمابین بحث و استدلال نکنند و کتاب ننویسند.
🔽تنها چیزی که وحدت اسلامی از این نظر، ایجاب می‌کند، این است که مسلمین برای اینکه احساسات کینه‌توزی در میانشان پیدا نشود یا شعله‌ور نگردد،
✅متانت را حفظ کنند، ✅یکدیگر را سبّ و شتم ننمایند، ✅به یکدیگر تهمت نزنند و دروغ نبندند، ✅منطق یکدیگر را مسخره نکنند، و بالاخره عواطف یکدیگر را مجروح نسازند، ✅از حدود منطق و استدلال خارج نشوند، ✅در حقیقت ـ لااقل ـ حدودی را که اسلام در دعوت غیرمسلمان به اسلام لازم دانسته است، درباره خودشان رعایت کنند:
اُدعُ الی سبیل ربک بالحکمة و الموعظة الحسنة و جادلهُم بالتی هی احسنُ »(نحل/۱۲۵).
🔽-نتیجه آنکه - منظور علمای روشنفکر اسلامی از وحدت اسلامی ، حصر مذاهب به یک مذهب و یا اخذ مشترکات مذاهب و طرد مفترقات آنها و ایجاد مذهبی جدید که نه معقول و منطقی است و نه مطلوب و عملی ـ نیست.
⏺منظور از وحدت اسلامی متشکل شدن مسلمین است در یک صف در برابر دشمنان مشترکشان.
منبع
▪️مجموعه اثار شهيد مطهري(«الغدير» و وحدت اسلامى(شش مقاله)) ج 25ص26-27-با تلخیص و ویرایش جزئی-