نجم الدین الخبوشانی

از ویکی‌وحدت
نسخهٔ تاریخ ‏۱۳ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۵۳ توسط Hadifazl (بحث | مشارکت‌ها) (جایگزینی متن - 'صلاح الدین' به 'صلاح‌الدین')
تصوف و عرفان.jpg
نام نجم الدین ابوالبرکات محمد بن موفق بن سعید خبوشانی شافعی صوفی
القاب و سایر نام‌ها فقیه کبیر
وفات 587هجری قمری
استادان محمد بن یحیی، هبه الرحمن بن قشیری
آثار تحقیق المحیط
دین و مذهب اسلام، تسنن

نجم الدین ابوالبرکات محمد بن موفق بن سعید خبوشانی شافعی صوفی از علمای اهل سنت و جماعت و از متصوفه برجسته در قرن ششم هجری بود. ذهبی درباره او می‌گوید: «فقیهی بزرگ و زاهد»[۱].

زندگی

اصلش اهل خبوشان از روستاهای نیشابور است و در سال 510 هجری قمری منطبق با 1116 میلادی در نزدیکی آن به دنیا آمد. وی فقیه شافعی بود و در فقه «تحقیق المحیط» را ایجاد کرد[۲]. او در فقه در محضر محمد بن یحیی بود و از استاد پیشی گرفت تا اینکه ابن خلکان گفت: او در تالیفات خود به المحیط که شانزده جلد است استناد می‌کرد. از هبه الرحمن بن قشیری نیز روایت کرده است. او به مصر رفت و مدتی در مسجد و سپس در مزار شافعی سکنی گزید. او خود را وقف ایجاد مقبره‌ای برای شافعی کرد و به مطالعه، فتوا و تألیف اشتغال داشت. السخاوی گفت: الخبوشانی به اهل بدعت پاسخ داد و از آنان توبه کرد و عقیده اشعری را در سرزمین مصر آشکار کرد. ابن خلکان گفت: سلطان صلاح‌الدین به او نزدیک بود و به او ایمان آورد و گروهی از یارانش را دیدم که فضیلت و دین و سلامت باطنش را توصیف می‌کردند.»

زمانی که سلطان صلاح‌الدین ایوبی خواست حکومت فاطمی را از بین ببرد، دراین‌باره از فقها سوال کرد و جمعی از فقها فتوا دادند که نجم الدین خبوشانی از جمله آنها بود. پس در فتواها مبالغه کرد و کاستی های فراوان از آنها را اعلام کرد و ایمان را از آنها سلب کرد و بر آنها سخن ها راند[۳].

درگذشت

وی در ماه ذی القعده 587 هجری قمری منطبق با 1191 در قاهره درگذشت و در گنبدی زیر پای شافعی در حالی که توری بین آنها قرار داشت به خاک سپرده شد[۴].

پانویس

  1. سير أعلام النبلاء، الذهبي، ج15، ص372-373، ط2006م، دار الحديث، القاهرة
  2. الأعلام، الزركلي، ج7، ص120، ط15، دار العلم للملايين
  3. مسالك الأبصار في ممالك الأمصار، ابن فضل الله العمري، ج27، ص99، ط1، المجمع الثقافي، أبو ظبي
  4. الوافي بالوفيات، صلاح الدين الصفدي، ج5، ص68، ط2000م، دار إحياء التراث، بيروت