کعبه محور وحدت مسلمانان (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
'''کعبه''' محور توجه جهانیان به ویژه مسلمانان جهان است. خالق کعبه ی معظم آن را به گونه‌ای قرار داد تا همه مسلمانان در همه سال‌ها، ماه‌ها،‌ هفته‌ها،‌ روز‌ها، ساعت‌ها،‌ دقیقه‌ها و لحظات به مناسبت‌های مختلف در همه شئون زندگی خود با آن ارتباط برقرار کنند.<br>علاوه بر فراگیری رسالت [[محمد (ص) خاتم الانبیاء|پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)]] برای توده انسان‌ها در همه اعصار و امصار، در آموزه‌های این دین نیز مرکزیت جهانی و جاودانی قرار داده شده است، چه این که انسان‌های معتقد به دینی جهانی و پیرو پیامبری همگانی و همیشگی، باید دارای مرکزی همگانی و ثابت و تغییر‌ناپذیر نیز باشند تا از دور و نزدیک در کنار آن گرد هم آیند و مسائل علمی و عملی خود را در آن‌جا طرح کنند و مشکلات سیاسی و اجتماعی بازگو و گره‌گشایی شود و روابط فرهنگی و اخلاقی تحکیم گردد و هم‌بستگی و هم‌دلی تجدید شود و کنگره جهانی سالیانه بر محوریت کعبه با حضور نمایندگان همة اقشار و طوایف از همه نژادها و گروه‌ها تشکیل گردد تا همه مسلمانان (بلکه همه جهانیان) از منافع آن بهره‌مند شوند؛ «لِیَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ یَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَعْلُوماتٍ» <ref>حج/28</ref>.<br>
'''کعبه''' محور توجه جهانیان به ویژه مسلمانان جهان است. خالق کعبه ی معظم آن را به گونه‌ای قرار داد تا همه مسلمانان در همه سال‌ها، ماه‌ها، ‌ هفته‌ها، ‌ روز‌ها، ساعت‌ها، ‌ دقیقه‌ها و لحظات به مناسبت‌های مختلف در همه شئون زندگی خود با آن ارتباط برقرار کنند.<br>علاوه بر فراگیری رسالت [[محمد (ص) خاتم الانبیاء|پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)]] برای توده انسان‌ها در همه اعصار و امصار، در آموزه‌های این دین نیز مرکزیت جهانی و جاودانی قرار داده شده است، چه این که انسان‌های معتقد به دینی جهانی و پیرو پیامبری همگانی و همیشگی، باید دارای مرکزی همگانی و ثابت و تغییر‌ناپذیر نیز باشند تا از دور و نزدیک در کنار آن گرد هم آیند و مسائل علمی و عملی خود را در آن‌جا طرح کنند و مشکلات سیاسی و اجتماعی بازگو و گره‌گشایی شود و روابط فرهنگی و اخلاقی تحکیم گردد و هم‌بستگی و هم‌دلی تجدید شود و کنگره جهانی سالیانه بر محوریت کعبه با حضور نمایندگان همة اقشار و طوایف از همه نژادها و گروه‌ها تشکیل گردد تا همه مسلمانان (بلکه همه جهانیان) از منافع آن بهره‌مند شوند؛ «لِیَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ یَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَعْلُوماتٍ» <ref>حج/28</ref>.<br>


ارتباط و پیوند ناگسستنی با کعبه در ابتدا و انتهای زندگی دنیایی وجود دارد و در هر دو حال (زندگی و مرگ) زبان می‌گشاییم که: «و الکعبة قبلتی...». <ref>ر.ک: مجلسی، بی‌تا، ج6، ص175 و 228ـ229و 237ـ238</ref>.<br>
ارتباط و پیوند ناگسستنی با کعبه در ابتدا و انتهای زندگی دنیایی وجود دارد و در هر دو حال (زندگی و مرگ) زبان می‌گشاییم که: «و الکعبة قبلتی...». <ref>ر. ک: مجلسی، بی‌تا، ج6، ص175 و 228ـ229و 237ـ238</ref>.<br>


چه رمز و رازی در این بنا وجود دارد که پیوند جهانی مسلمانان با کعبه، لحظه‌ای قطع نمی‌شود، زیرا به سبب کروی بودن زمین و اختلاف جهت قبلة بلاد و شهرها و نیز یکسان نبودن وقت نمازها و دعاها و... برای مردم کره زمین، در هر لحظه فردی از سویی به سمت کعبه در حالت نماز و نیایش است. (جوادی آملی، 1384، ص90).
چه رمز و رازی در این بنا وجود دارد که پیوند جهانی مسلمانان با کعبه، لحظه‌ای قطع نمی‌شود، زیرا به سبب کروی بودن زمین و اختلاف جهت قبلة بلاد و شهرها و نیز یکسان نبودن وقت نمازها و دعاها و... برای مردم کره زمین، در هر لحظه فردی از سویی به سمت کعبه در حالت نماز و نیایش است. (جوادی آملی، 1384، ص90).
محوریت کعبه با ویژگی‌هایش برجسته‌تر می‌شود؛ کعبه‌ای که طبق روایتی، در محاذات بیت‌المعمور، و بیت المعمور در محاذات عرش واقع است و عرش چهار ضلع و رکن دارد و تربیع کعبه هم از همین روست و راز تربیع عرش در سخنان امام صادق علیه السلام به این مضمون آمده است که: کلماتی که اسلام بر آن بنیان نهاده شده چهار چیز است و این کلمات همان تسبیحات اربعه است: «سبحان‌الله» و «الحمدلله» و «لا اله الا الله» و «الله اکبر». <ref>مجلسی، پیشین، ج96، ص57</ref>. مفهوم این کلام بلند و نورانی این است که تسبیحات اربعه که نظام هستی بر آنها مبتنی است، سبب تحقق عرش مربع است و تکوّن عرش مایة تحقق بیت‌المعمور، و بالاخره بیت المعمور سبب تحقق موجودی طبیعی در عالم طبیعت می‌شود که کعبه است و چهار دیوار دارد؛ یعنی آن‌چه در عالم طبیعت است الگویی از عالم مثال است، عالم مثال خود الگویی از عالم مجردات تام است، و عالم مجردات تام نیز الگویی از اسمای حسنای الهی است که فوق تمام است. <ref>جوادی آملی، پیشین، ص92</ref><br>
محوریت کعبه با ویژگی‌هایش برجسته‌تر می‌شود؛ کعبه‌ای که طبق روایتی، در محاذات بیت‌المعمور، و بیت المعمور در محاذات عرش واقع است و عرش چهار ضلع و رکن دارد و تربیع کعبه هم از همین روست و راز تربیع عرش در سخنان امام صادق علیه السلام به این مضمون آمده است که: کلماتی که اسلام بر آن بنیان نهاده شده چهار چیز است و این کلمات همان تسبیحات اربعه است: «سبحان‌الله» و «الحمدلله» و «لا اله الا الله» و «الله اکبر». <ref>مجلسی، پیشین، ج96، ص57</ref>. مفهوم این کلام بلند و نورانی این است که تسبیحات اربعه که نظام هستی بر آنها مبتنی است، سبب تحقق عرش مربع است و تکوّن عرش مایة تحقق بیت‌المعمور، و بالاخره بیت المعمور سبب تحقق موجودی طبیعی در عالم طبیعت می‌شود که کعبه است و چهار دیوار دارد؛ یعنی آن‌چه در عالم طبیعت است الگویی از عالم مثال است، عالم مثال خود الگویی از عالم مجردات تام است، و عالم مجردات تام نیز الگویی از اسمای حسنای الهی است که فوق تمام است. <ref>جوادی آملی، پیشین، ص92</ref><br>


اینک این مرکزیت، که جایگاهش از زمین تا اعماق آسمان است، «قبله» قرار گرفته و همگان را راه نشان است؛ «انّها قبلة من موضعها الی السماء»؛ <ref>حر عاملی، بی‌تا، ج3، ص247</ref>. این‌جاست که زائران کعبه، تعالی روح یافته و به عرش الهی راه می‌یابند و از عالم خاک به افلاک معنویت می‌رسند. البته طواف‌کنندة ژرف‌نگر کعبه، خویش را برگرد کعبة زمینی محصور نمی‌کند بلکه پروازی از زمین به بیت‌المعمور و عرش الهی دارد و چنان رفعت و جلال می‌یابد که به غیر از خدای کعبه نمی‌اندیشد. هرگاه زائر کعبه با امداد الهی و توفیق حضرت حق به این مقام دست یافت، همة عالم را در حال طواف کعبه می‌بیند و مسلمانان را در سفرة وحدت و هم‌بستگی مهمان می‌کند و کینه و عداوت از قلب می‌زداید و خویشتن را در پایگاه توحید محض از هرگونه شرک اعتقادی و دوگانگی رفتار پاک می‌کند و همانند حضرت ابراهیم و اسماعی لعلیه السلام با خلوص نیت و اعمال پاک رو به خدای کعبه می‌نهد و دست نیایش بلند می‌کند که: « رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ <ref>بقره/127</ref>.<br>
اینک این مرکزیت، که جایگاهش از زمین تا اعماق آسمان است، «قبله» قرار گرفته و همگان را راه نشان است؛ «انّها قبلة من موضعها الی السماء»؛ <ref>حر عاملی، بی‌تا، ج3، ص247</ref>. این‌جاست که زائران کعبه، تعالی روح یافته و به عرش الهی راه می‌یابند و از عالم خاک به افلاک معنویت می‌رسند. البته طواف‌کنندة ژرف‌نگر کعبه، خویش را برگرد کعبة زمینی محصور نمی‌کند بلکه پروازی از زمین به بیت‌المعمور و عرش الهی دارد و چنان رفعت و جلال می‌یابد که به غیر از خدای کعبه نمی‌اندیشد. هرگاه زائر کعبه با امداد الهی و توفیق حضرت حق به این مقام دست یافت، همة عالم را در حال طواف کعبه می‌بیند و مسلمانان را در سفرة وحدت و هم‌بستگی مهمان می‌کند و کینه و عداوت از قلب می‌زداید و خویشتن را در پایگاه توحید محض از هرگونه شرک اعتقادی و دوگانگی رفتار پاک می‌کند و همانند حضرت ابراهیم و اسماعی لعلیه السلام با خلوص نیت و اعمال پاک رو به خدای کعبه می‌نهد و دست نیایش بلند می‌کند که: «رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ <ref>بقره/127</ref>.<br>


حج‌گزاران بر مدار پاکی کعبه، خویشتن را از هر گونه شرک و آلودگی پاک می‌کنند و در چنین جایگاهی با طهارت ظاهر و باطن محبوب خدا می‌گردند؛ « وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ» <ref>توبه/108</ref> و با کعبه همراه می‌گردند که محور قیام و مقاومت و پایداری توده انسان‌ها برای امتثال دستور حق و پرهیز از باطل و ستیز با ظلم و جور است؛ « جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ» <ref>مائده/97</ref>.<br>
حج‌گزاران بر مدار پاکی کعبه، خویشتن را از هر گونه شرک و آلودگی پاک می‌کنند و در چنین جایگاهی با طهارت ظاهر و باطن محبوب خدا می‌گردند؛ «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ» <ref>توبه/108</ref> و با کعبه همراه می‌گردند که محور قیام و مقاومت و پایداری توده انسان‌ها برای امتثال دستور حق و پرهیز از باطل و ستیز با ظلم و جور است؛ «جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ» <ref>مائده/97</ref>.<br>


مسلّماً تکیه‌گاه این قیام و ستون این مقاومت و پایة این استقامت که عامل قیام مردم و مقاومت آنها در برابر جباران فرومایه است، قوام کعبه و حیات و ادامه امر آن است. طواف‌کنندگان کعبه در صورتی می‌توانند به اهداف بلند و والای الهی دست یابند که دست در دست یک‌دیگر داده، محوریت کعبه را حفظ کنند و با یک‌پارچگی، وحدت و انسجام دینی، تاریکی‌ها را بزدایند. اینک که ایام حج است و میلیون‌ها مسلمان از سراسر جهان به طواف کعبه می‌پردازند،‌ فرصت بسیار خوبی است که همة مسلمانان از اقشار و طوایف و نژادهای گوناگون بر محور کعبه، قبله مسلمین، ندای توحیدی سر دهند و خویشتن را از هرگونه تفرقه و اختلاف، کینه، کدورت و دشمنی پاک نمایند تا هر چه بیشتر شکوه و جلال اسلام و مسلمانان را در سراسر جهان نظاره‌گر باشیم؛ ان شاء‌ الله.
مسلّماً تکیه‌گاه این قیام و ستون این مقاومت و پایة این استقامت که عامل قیام مردم و مقاومت آنها در برابر جباران فرومایه است، قوام کعبه و حیات و ادامه امر آن است. طواف‌کنندگان کعبه در صورتی می‌توانند به اهداف بلند و والای الهی دست یابند که دست در دست یک‌دیگر داده، محوریت کعبه را حفظ کنند و با یک‌پارچگی، وحدت و انسجام دینی، تاریکی‌ها را بزدایند. اینک که ایام حج است و میلیون‌ها مسلمان از سراسر جهان به طواف کعبه می‌پردازند، ‌ فرصت بسیار خوبی است که همة مسلمانان از اقشار و طوایف و نژادهای گوناگون بر محور کعبه، قبله مسلمین، ندای توحیدی سر دهند و خویشتن را از هرگونه تفرقه و اختلاف، کینه، کدورت و دشمنی پاک نمایند تا هر چه بیشتر شکوه و جلال اسلام و مسلمانان را در سراسر جهان نظاره‌گر باشیم؛ ان شاء‌ الله.


=منابع و مآخذ:=
=منابع و مآخذ:=


#جوادی آملی، جرعه‌ای از صهبای حج، نشر مشعر، تهران، 1384.
# جوادی آملی، جرعه‌ای از صهبای حج، نشر مشعر، تهران، 1384.
#حر عاملی، وسائل الشیعه، دار الکتب الاسلامیه، تهران، بی‌تا.
# حر عاملی، وسائل الشیعه، دار الکتب الاسلامیه، تهران، بی‌تا.
#مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ‌مؤسسه الوفاء، بیروت، بی‌تا.
# مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ‌مؤسسه الوفاء، بیروت، بی‌تا.


*این مقاله در مجله اندیشه تقریب سال پنجم، شماره بیستم، پاییز1388 (سرمقاله)و توسط دکتر عزالدین رضا نژاد نشر یافته است.
* این مقاله در مجله اندیشه تقریب سال پنجم، شماره بیستم، پاییز1388 (سرمقاله)و توسط دکتر عزالدین رضا نژاد نشر یافته است.
<references />
<references />


 
[[رده:مقالات]]
[[رده: مقالات]]

نسخهٔ ‏۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۵۹

کعبه محور توجه جهانیان به ویژه مسلمانان جهان است. خالق کعبه ی معظم آن را به گونه‌ای قرار داد تا همه مسلمانان در همه سال‌ها، ماه‌ها، ‌ هفته‌ها، ‌ روز‌ها، ساعت‌ها، ‌ دقیقه‌ها و لحظات به مناسبت‌های مختلف در همه شئون زندگی خود با آن ارتباط برقرار کنند.
علاوه بر فراگیری رسالت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) برای توده انسان‌ها در همه اعصار و امصار، در آموزه‌های این دین نیز مرکزیت جهانی و جاودانی قرار داده شده است، چه این که انسان‌های معتقد به دینی جهانی و پیرو پیامبری همگانی و همیشگی، باید دارای مرکزی همگانی و ثابت و تغییر‌ناپذیر نیز باشند تا از دور و نزدیک در کنار آن گرد هم آیند و مسائل علمی و عملی خود را در آن‌جا طرح کنند و مشکلات سیاسی و اجتماعی بازگو و گره‌گشایی شود و روابط فرهنگی و اخلاقی تحکیم گردد و هم‌بستگی و هم‌دلی تجدید شود و کنگره جهانی سالیانه بر محوریت کعبه با حضور نمایندگان همة اقشار و طوایف از همه نژادها و گروه‌ها تشکیل گردد تا همه مسلمانان (بلکه همه جهانیان) از منافع آن بهره‌مند شوند؛ «لِیَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ یَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَعْلُوماتٍ» [۱].

ارتباط و پیوند ناگسستنی با کعبه در ابتدا و انتهای زندگی دنیایی وجود دارد و در هر دو حال (زندگی و مرگ) زبان می‌گشاییم که: «و الکعبة قبلتی...». [۲].

چه رمز و رازی در این بنا وجود دارد که پیوند جهانی مسلمانان با کعبه، لحظه‌ای قطع نمی‌شود، زیرا به سبب کروی بودن زمین و اختلاف جهت قبلة بلاد و شهرها و نیز یکسان نبودن وقت نمازها و دعاها و... برای مردم کره زمین، در هر لحظه فردی از سویی به سمت کعبه در حالت نماز و نیایش است. (جوادی آملی، 1384، ص90). محوریت کعبه با ویژگی‌هایش برجسته‌تر می‌شود؛ کعبه‌ای که طبق روایتی، در محاذات بیت‌المعمور، و بیت المعمور در محاذات عرش واقع است و عرش چهار ضلع و رکن دارد و تربیع کعبه هم از همین روست و راز تربیع عرش در سخنان امام صادق علیه السلام به این مضمون آمده است که: کلماتی که اسلام بر آن بنیان نهاده شده چهار چیز است و این کلمات همان تسبیحات اربعه است: «سبحان‌الله» و «الحمدلله» و «لا اله الا الله» و «الله اکبر». [۳]. مفهوم این کلام بلند و نورانی این است که تسبیحات اربعه که نظام هستی بر آنها مبتنی است، سبب تحقق عرش مربع است و تکوّن عرش مایة تحقق بیت‌المعمور، و بالاخره بیت المعمور سبب تحقق موجودی طبیعی در عالم طبیعت می‌شود که کعبه است و چهار دیوار دارد؛ یعنی آن‌چه در عالم طبیعت است الگویی از عالم مثال است، عالم مثال خود الگویی از عالم مجردات تام است، و عالم مجردات تام نیز الگویی از اسمای حسنای الهی است که فوق تمام است. [۴]

اینک این مرکزیت، که جایگاهش از زمین تا اعماق آسمان است، «قبله» قرار گرفته و همگان را راه نشان است؛ «انّها قبلة من موضعها الی السماء»؛ [۵]. این‌جاست که زائران کعبه، تعالی روح یافته و به عرش الهی راه می‌یابند و از عالم خاک به افلاک معنویت می‌رسند. البته طواف‌کنندة ژرف‌نگر کعبه، خویش را برگرد کعبة زمینی محصور نمی‌کند بلکه پروازی از زمین به بیت‌المعمور و عرش الهی دارد و چنان رفعت و جلال می‌یابد که به غیر از خدای کعبه نمی‌اندیشد. هرگاه زائر کعبه با امداد الهی و توفیق حضرت حق به این مقام دست یافت، همة عالم را در حال طواف کعبه می‌بیند و مسلمانان را در سفرة وحدت و هم‌بستگی مهمان می‌کند و کینه و عداوت از قلب می‌زداید و خویشتن را در پایگاه توحید محض از هرگونه شرک اعتقادی و دوگانگی رفتار پاک می‌کند و همانند حضرت ابراهیم و اسماعی لعلیه السلام با خلوص نیت و اعمال پاک رو به خدای کعبه می‌نهد و دست نیایش بلند می‌کند که: «رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ [۶].

حج‌گزاران بر مدار پاکی کعبه، خویشتن را از هر گونه شرک و آلودگی پاک می‌کنند و در چنین جایگاهی با طهارت ظاهر و باطن محبوب خدا می‌گردند؛ «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ» [۷] و با کعبه همراه می‌گردند که محور قیام و مقاومت و پایداری توده انسان‌ها برای امتثال دستور حق و پرهیز از باطل و ستیز با ظلم و جور است؛ «جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ» [۸].

مسلّماً تکیه‌گاه این قیام و ستون این مقاومت و پایة این استقامت که عامل قیام مردم و مقاومت آنها در برابر جباران فرومایه است، قوام کعبه و حیات و ادامه امر آن است. طواف‌کنندگان کعبه در صورتی می‌توانند به اهداف بلند و والای الهی دست یابند که دست در دست یک‌دیگر داده، محوریت کعبه را حفظ کنند و با یک‌پارچگی، وحدت و انسجام دینی، تاریکی‌ها را بزدایند. اینک که ایام حج است و میلیون‌ها مسلمان از سراسر جهان به طواف کعبه می‌پردازند، ‌ فرصت بسیار خوبی است که همة مسلمانان از اقشار و طوایف و نژادهای گوناگون بر محور کعبه، قبله مسلمین، ندای توحیدی سر دهند و خویشتن را از هرگونه تفرقه و اختلاف، کینه، کدورت و دشمنی پاک نمایند تا هر چه بیشتر شکوه و جلال اسلام و مسلمانان را در سراسر جهان نظاره‌گر باشیم؛ ان شاء‌ الله.

منابع و مآخذ:

  1. جوادی آملی، جرعه‌ای از صهبای حج، نشر مشعر، تهران، 1384.
  2. حر عاملی، وسائل الشیعه، دار الکتب الاسلامیه، تهران، بی‌تا.
  3. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ‌مؤسسه الوفاء، بیروت، بی‌تا.
  • این مقاله در مجله اندیشه تقریب سال پنجم، شماره بیستم، پاییز1388 (سرمقاله)و توسط دکتر عزالدین رضا نژاد نشر یافته است.
  1. حج/28
  2. ر. ک: مجلسی، بی‌تا، ج6، ص175 و 228ـ229و 237ـ238
  3. مجلسی، پیشین، ج96، ص57
  4. جوادی آملی، پیشین، ص92
  5. حر عاملی، بی‌تا، ج3، ص247
  6. بقره/127
  7. توبه/108
  8. مائده/97