ابراهیم امینی
| آیت الله امینی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ابراهیم امینی |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 1304 ش، ۱۹۲۶ م، ۱۳۴۴ ق |
| محل تولد | نجف آباد |
| دین | ، شیعه |
| استادان |
|
| آثار |
|
آیت‌الله ابراهیم امینی (متولد 1304 شمسی) از مجتهدان شیعی و اساتید حوزه علمیه قم بود.
ولادت
آیت‌الله امینی فرزند حسین در سال 1304 در نجف آباد متولد شد. در حدود شش سالگی پدرش وفات کرد. تا کلاس ششم ابتدایی در یکی از مدارس شبانه غیر دولتی درس خواند، از همان زمان به تحصیلات علوم دینی علاقه داشت. در فروردین 1321 به قصد تحصیل علوم دینی به حوزه علمیه قم آمد. در حدود سه ماه در قم توقف داشت، شرکت در درس اخلاق امام خمینی برای ایشان بسیار جالب بود. با فرارسیدن تعطیلات تابستانی ناچار به نجف آباد مراجعت کرد. تابستان را در نجف آباد به تحصیلات ادامه دادم. به دلیل کمیابی و گران بودن ارزاق [۱] ناچار شد برای ادامه تحصیلات به حوزه علمیه اصفهان برود. به همان دلیل معیشت در اصفهان نیز دشوار بود. ولی از جهت مدارس محل سکونت و وجود اساتید دانشمند مخصوصاً دروس ادبیات در سطح بسیار غنی و ممتاز بود. ابتدا در مدرسه نوریه و بعد از چندی در مدرسه کاسه گران و در نهایت در مدرسه جده بزرگ مسکن گزید.
دوران تحصیل
امینی دروس کلاسیک را تا ششم ابتدایی در یکی از مدارس غیر دولتی و شبانه به پایان رساند و در جلسات قرآن که در مساجد تشکیل می‌شد، شرکت جدی داشت. از همان سال‌ها عاشق طلبگی و تحصیل علوم دینی شد و در فروردین 1321 پس از کسب رضایت مادر همراه دو تن از دوستان خود به حوزه علمیه قم آمد و در مدرسه حاج ملا صادق سکونت داشت. روزگار او همزمان با اشغال ایران به دست نیروهای متفقین بود و از این رو ارزاق عمومی کمیاب شده بود و مردم در معیشت دچار مشکلات فراوان شده بودند. او در این مدت در روزهای پنج‌شنبه و جمعه در درس اخلاق امام(ره) شرکت می‌کرد و شبهای جمعه نیز به درس اخلاق آقا حسین قمی می‌رفت. نماز مغرب و عشا را در مدرسه فیضیه به امامت آیت‌الله سید محمد تقی خوانساری میخواند تا اینکه ایام تعطیلی حوزه‌های علمیه و فصل تابستان فرا رسیده و دوره سه ماهه حضور او در قم به سر آمد. در تابستان آن سال به زادگاه خود بازگشت، امّا در سال تحصیلی بعد به دلیل کمبود و گرانی ارزاق عمومی و مشکلات معیشتی نتوانست به قم برود و به سفارش از استادان و دوستان به حوزه علمیه اصفهان رفت و در مدرسه نوریه ساکن شد.
حوزه علمیه اصفهان در آن روزگار رونق فراوانی داشت و در امور معنوی نیز بسیار شگفت‌آور بود. آیت‌الله امینی در این سال‌ها به تکمیل دروس دوره سطح مشغول شد و همواره از محضر استادان اخلاق، همچون حاج میرزا علی شیرازی بهره می‌برد. مدت حضور او در اصفهان نزدیک به شش سال بود.
در سال 1326 برای ادامة تحصیل به حوزه علمیه قم رفت تا از محضر استادان آن دیار نیز کسب فیض نماید. در آنجا نیز از محضر آیات عظام و استادان بسیاری در فقه و اصول و حکمت بهره برد و در کنار آن به تهذیب نفس و بهره‌مندی از دروس اخلاق اشتغال داشت. در این مدت از تدریس دروس فراگرفته نیز غافل نماند.
اساتید
ابراهیم امینی در طول سال‌های تحصیل خود، به محضر علما و استادان بسیاری شرفیاب شد. او دروس دورة مقدمات را در محضر استادانی چون آقا شیخ رمضانعلی ملایی، آقا شیخ هاشم جنّتی، آقا سید محمد هاشمی قهدیجانی فراگرفت و بیشتر شرح لمعه و نیز معالم الاصول را نزد حاج شیخ محمد حسن عالم آموخت. برای آموختن منطق منظومه نیز به درس حاج آقا صدر هاطلی کوهپایی رفت. او رسائل را نزد آقا سید عباس دهکردی و حیدر علی برومند و قوانین را نزد آقا سید علی اصغر محقق و مکاسب را نزد آقایان شیخ محمد حسین جرقویه‌ای و آقا شیخ مرتضی اردکانی و حاج آقا رحیم ارباب فراگرفت. در قم نیز ادامه رسائل و مکاسب را نزد آقای سلطانی، حاج آقا رضا بهاءالدینی و آقای مجاهدی خواند. جلد اول کفایه را نزد آیت‌الله مرعشی و جلد دوم را نزد آیت‌الله گلپایگانی و بخش حکمت منظومه را نزد آیت‌الله سید محمد حسین طباطبایی به اتمام رساند. در درس‌های خصوصی علامه طباطبایی که در شبهای پنج‌شنبه و جمعه تشکیل می‌شد شرکت می‌کرد و بخشی از کتاب اسفار و کتاب تمهید القواعد و چند جلد از بحارالانوار و منطق شفا را در آنجا فراگرفت. وی در درس‌های خارج فقه و اصول آیت‌الله بروجردی(ره) و در درس خارج اصول امام خمینی(ره) شرکت می‌نمود. بعدها که درس خارج فقه امام(ره) نیز تشکیل شد، در آن شرکت می‌جست.
دوستان علمی
آیت‌الله امینی در طی این سال‌ها با طلاب فاضل بسیاری رابطه دوستی و رفاقت داشت و دروس آموخته را مباحثه می‌کرد که از جمله آنها آقایان سید کمال الدین موسوی، شیخ ابوالقاسم محمدی، شیخ عبدالله جوادی آملی و شیخ عباس ایزدی را می‌توان نام برد. وی در سال‌های تحصیل خود از امر تدریس نیز غافل نماند و بسیاری از کتب درسی را تدریس می‌کرد.
آثار علمی
برخی از تألیفات شیخ ابراهیم امینی:
- بررسی مسائل کلی امامت
- همه باید بدانند
- بانوی نمونه اسلام فاطمه زهرا (سلام الله علیها)
- اسلام و تمدن غرب
- آموزش دین (4 جلد)
- آیین همسرداری
- آیین تربیت
- خودسازی
- دروس، من الثقافة الاسلامیة
- انتخاب همسر
- اسلام و تعلیم و تربیت
- آشنایی با مسائل کلی اسلام
- وحی در ادیان آسمانی
- در کنفرانس‌ها
- تعلیمات دینی دورة ابتدایی و راهنمایی تحصیلی
- الگوهای فضیلت
- خداشناسی
- پیامبرشناسی و پیامبر اسلام
- زن در اسلام
- آشنایی با مسائل کلی اسلام
- نماز نور چشم پیامبر اعظم(ص)
- همه باید بدانند
- مهمترین واجب فراموش شده
- دادگستر جهان
- امامت و امامان علیهم‌السلام
- تربیت
- پرتوی از اسلام
- گفتارهای اخلاقی و اجتماعی
- جهاد با نفس
- انضباط اقتصادی
- عدالت در اسلام
تدریس
کتاب‌های سطح فقه و اصول، فلسفه و کلام را در حوزه، تدریس نمود. در اوائل پیروزی انقلاب، با توجّه به اسلامی بودن نظام، توجّه همگان بویژه فرهنگیان و دانشجویان برای شناخت صحیح آراء اسلامی به سوی حوزه علمیه جلب شد. ایشان بدلیل اینکه احساس کرد حوزه علمیه از لحاظ استاد کمبودی ندارد، در صورتی که تأمین نیازهای فرهنگی جدید امری ضروری‌تر می‌باشد، بویژه مسائل تعلیم و تربیت، جوانان و خانواده. در همین راستا اکثر اوقات خود را صرف مطالعه در مسائل جدید، تألیف کتاب‌های مورد نیاز، مسافرت به شهرهای مختلف ایران، سخنرانی در مجامع فرهنگی و پاسخگویی به سؤالات مربوطه کرد. و در همین رابطه سفرهای فراوانی به کشورهای خارجی و حضور در سمینارها، دانشگاه‌ها و مجامع فرهنگی داشتم. که زمان آنها غالباً کمتر از پانزده روز نبود و گاهی به بیش از چهل روز می‌کشید.
سابقه سیاسی
حضور در حلقه اصلی شورای مشورتی[۲] [۳]و موسسین جامعه مدرسین حوزه علمیه قم چاپ و نشر اعلامیه‌های امام خمینی(ره)[۴] حضور در مجلس خبرگان رهبری (سه دورهء هشت ساله)[۵] عضو هیئت امنای مجمع جهانی علوم اسلامی طلاّب غیرایرانی، عضو هیئت علمی و برنامه‌ریزی مجمع جهانی علوم اسلامی جامعه مدرّسین حوزه علمیّهء قم [۶]
امام جمعه شهر قمعضو هیئت امنای دانشگاه امام صادق(ع)فعالیت جهت اعلام مرجعیت امام خمینی(ره)[۷]
بعد از پیروزی انقلاب همراه با اعضای جامعهء مدرّسین یا به تنهایی، در خدمت امام و انقلاب بودم. پانزده روز بعد از پیروزی انقلاب از سوی امام مأموریّت یافتم که به استان هرمزگان بروم و به امور نهادهای نوپا و اوضاع ارتش و ادارات بندرعبّاس، جزیرهء کیش و دیگر جزایر استان و وضع علمای اهل سنّت و حوزه‌های علمیّه رسیدگی کنم. از این رو، چندماه در آن جا توقّف کردم و در بین طلاّب و علمای اهل سنّت مبلغی تقسیم نمودم که بعد از آن به دستور امام به صورت شهریّهء مستمر در آمد. بعد از مراجعت از هرمزگان بار دیگر از سوی حضرت امام مأمور شدم به استان مازندران به ویژه ترکمن صحرا بروم و به امور آن جا رسیدگی کنم و به دستور امام اوّلین شهریّهء رسمی را به طلاّب و علمای اهل سنّت پرداختم. برای اجرای فرمان عفو امام سفری به همدان، ملایر و نهاوند و مأموریّت دیگری نیز به نائین داشتم.
در طول فعّالیّت‌های سیاسی، اجتماعی، چه در جامعهء مدرّسین یا غیر آن، همواره فردی آزاد و معتدل بوده ام و سعی کرده‌ام از مرز حق تجاوز نکنم، از افراط و تفریطها و گروه گرایی‌ها و جناح بازی‌ها خودداری کرده‌ام. در تعریف و تمجید یا انتقاد از شخصیّت‌های روحانی و سیاسی نیز سعی کرده‌ام از مرز حق تجاوز نکنم. از اردیبهشت 1371 به دستور مقام معظّم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای ـ مدّظلّه العالی ـ به امامت جمعه شهر قم منصوب شدم و به اتفاق آیت‌الله مشکینی و آیت‌الله جوادی آملی، هر سه هفته یک مرتبه، به نوبت نماز جمعه قم را اقامه می‌کنیم که بعد از ارتحال آیت‌الله مشکینی(قدس سره) با انتصاب آیةالله استادی به امامت جمعه قم، همین نوبت ادامه دارد. در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز عضویّت دارم. اکثر اوقاتِ من به مطالعه، تحقیق، نگارش کتاب، نظارت بر تحقیقات دبیرخانه خبرگان و ادارهء دبیرخانه، شرکت درسمینارهای علمی و فرهنگی صرف می‌شد.
فعالیت‌های تقریبی و تبلیغی
یکی از توفیقات من این بوده که برای تبلیغ اسلام و تبیین ارزش‌های جمهوری اسلامی ایران و روشن کردن افکارعمومی و دفاع از حکومت اسلامی به چند کشور خارجی سفر کرده‌ام و در بعضی سمینارها و کنگره‌ها و مجامع علمی شرکت نموده ام و با لطف خدا موفق بوده ام که می‌توان به کشورهای نیجریه، ساحل عاج، گابون، سرالئون، گینه، اتیوپی، غنا، زیمباوه، کنیا، اوگاندا، اندونزی، بنگلادش، تایلند، سوریه، سریلانکا، هندوستان، پاکستان، چین، مالزی، سنگاپور، استرالیا، زلاندنو، فرانسه، انگلستان، ایرلند، اتریش، آلمان، کانادا و ژاپن اشاره کرد. درکلّیّهء سفرهای خارج از کشور از لحاظ فرهنگی وسیاسی موفق بودم واین سفرها متناسب با هزینهء در نظر گرفته شده که نسبتاً کم بود، به حال اسلام و انقلاب مفید بود.
کنفرانس‌ها
کنفرانس اندیشه اسلامی
سمینار اندیشه اسلامی
سفرهای تقریبی
حج وکنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی مکه
کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی مکه
کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی مکه ۲
مصر
سفر به مصر
اندونزی
اوگاندا
پاکستان
اتریش
انگلستان
نیجریه
ساحل عاج
کنیا
سریلانکا
گینه
سیرالئون
غنا
کرواسی
آفریقا
زیمباوه
ایرلند
مسئولیت‌ها
1. نماینده امام(ره) در امور استان هرمزگان؛2. نماینده امام(ره) در امور استان مازنداران؛3. نماینده امام(ره) در اجرای فرمان عفو در همدان، ملایر و نهاوند؛4. عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی با حکم امام(ره)؛5. سه دوره نمایندگی در مجلس خبرگان از چهار محال و بختیاری؛6. نایب رئیس مجلس خبرگان؛7. ریاست دبیرخانه مجلس خبرگان؛8. عضویت در هیأت امنای دانشگاه امام صادق و مجمع جهانی علوم اسلامی؛9. عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم؛10. امام جمعه شهر قم با حکم مقام معظم رهبری از سال 1371 11.ریاست شورای عالی مجمع اهل بیت (ع)
سخنرانی آیت‌الله امینی در همایش محبت پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع)؛ محور وحدت امت اسلامی:
آیت‌الله امینی در همایش کاروان‌های اهل سنت با عنوان "محبت پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت (ع)؛ محور وحدت امت اسلامی" که در مدینه منوره برگزار شده بود بیان داشت: دشمنان و بدخواهان اسلام در مقابل کل اسلام و جهان اسلام موضع دارند و در برابر فرقه یا مذهب خاصی قرار نمی‌گیرند؛ بنابر‌این لازم است مسلمانان نیز از دامن زدن به اختلاف‌های داخلی بپرهیزند و با محور قرار دادن خداپرستی، قرآن و محبت پیامبر گرامی اسلام(ص) امید دشمنان را نا امید کنند.آیت‌الله ابراهیم امینی در جمع دهها تن از حجاج اهل سنت از استان‌های کردستان و گلستان افزود: مطابق وعده خداوند و رسول او، اسلام روز به روز در جهان و نقاط مختلف دنیا در حال نفوذ است و به همین دلیل دشمنان اسلام احساس خطر کرده و از هر طریق ممکن به صورت متحد در مقابل کلیت اسلام و جنبش بیداری اسلامی ایستاده اند.جانشین سرپرست حجاج ایرانی تاکید کرد: علما و اندیشمندان جهان اسلام و نیز همه مسلمانان از فرقه‌های مختلف برای پاسخگویی به شبهات و دفاع از اسلام و با استفاده از همان ابزار مورد استفاده دشمنان اسلام با یکدیگر متحد شوند.در این همایش که در محل بعثه مقام معظم رهبری در جوار مسجد النبی برگزار شد، ماموستا سید اشرف حسامی، استاد دانشگاه در کردستان گفت: اسلام ظرف بزرگی است که جمیع استعداد‌های فطری بشر را در خود جای می‌دهد. وی با اشاره به اینکه هیچ دو عقلی در جهان شبیه هم نیست، پایه ایجاد اتحاد و اتفاق بین مسلمین را قلب آنها دانست و افزود: نمی‌توان با عقل‌های جستجوگر و کنجکاو به دنبال محبت و اتحاد گشت؛ بلکه به مصداق آیه "فالف بین قلوبکم" اتحاد و افتراق به قلب انسان‌ها مربوط می‌شود.
پانویس
- ↑ به دلیل اشغال ایران بوسیله نیروهای متفقین
- ↑ اعضای دیگراین جلسه، آقایان: حاج شیخ عبدالرّحیم ربّانی شیرازی، شیخ علی مشکینی، شیخ علی قدّوسی، شیخ حسینعلی منتظری، شیخ محمد تقی مصباح یزدی، شیخ مهدی حائری تهرانی، شیخ علی اکبر هاشمی رفسنجانی شیخ احمد آذری قمی سید محمد خامنه‌ای، سید علی خامنه‌ای بودند.
- ↑ اساس‌نامه، مفصّلی داشت و اهدافی را که دنبال می‌کرد به قرار زیر بود: 1. اصلاح حوزهء علمیّهء قم؛ 2. تبلیغ اسلام؛ 3. امر به معروف و نهی از منکر؛ 4. سعی در اجرای احکام سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اسلام. جلسه کاملاً سرّی و منظّم بود و مسئولیّت ها بین افراد تقسیم شده بود. بعدها همین جلسه هستهء مرکزی جامعهء مدرّسین راتشکیل داد.
- ↑ در سال 1342 شمسی که مبارزات ضدّ رژیم پهلوی شروع شد، تشکّل مذکور بدون این که خودش را به صورت یک جمعیّت متشکّل معرّفی کند با جدّیّت تمام در خدمت امام خمینی(قدس سره) بود و از او حمایت می‌کرد. در چاپ و نشر اعلامیه ها، در تشویق علما و مراجع برای همکاری، تشویق مردم به اعتصاب، در مسافرت به شهرستان ها، در اعزام طلاّب به شهرستان ها، در تشویق مدرّسان به امضای اعلامیه ها، جدّی و فعّال بودند. بنده نیز در این تشکّل و گاهی به تنهایی انجام وظیفه می‌کردند.
- ↑ سه دورهء هشت ساله، به نمایندگی مجلس خبرگان رهبری از استان چهارمحال و بختیاری انتخاب شدم. در مقام نائب رئیسی و در کمیسیون‌ها و در اداره دبیرخانه خبرگان انجام وظیفه کردم و فعال بودم. ولی در دورهء چهارم، با همه اصراری که دوستان، در کاندیداتوری از تهران داشتند به عللی که مهمترین آنها عدم قدرت بر انجام وظیفه بود امتناع ورزیدم و از الطافشان تشکر می‌کنم.
- ↑ جامعه مدرسین یک نهاد علمی ـ سیاسی است، ایشان مدّت‌ها به عنوان دبیر و گاهی به عنوان نایب رئیس به قدر وسع و توانایی انجام وظیفه می‌کردند و نیز مسئول بخش فرهنگی این نهاد بودند.
- ↑ یکی از یازده نفری بودم که بعد از وفات آیة الله حکیم اعلامیه مرجعیّت امام خمینی را امضا کردند. زمانی که امام از نجف اشرف به پاریس تشریف برد به پاریس رفت و با امام دربارهء حوادث ایران ملاقات و گفتگو داشت.