عبدالحکیم عبداللطیف

عبدالحكيم بن عبداللطيف بن عبد الله بن سليمان (1936 - 2016) عالم مصری و شیخ سابق قاریان مصری و اهل شهر طویرات مصر و معروف به الطویری است[۱].

عبدالحکیم عبداللطیف
عبد الحكيم عبد اللطيف.jpg
نام کاملعبدالحکیم عبداللطیف
اطلاعات شخصی
سال تولد1936 م، ۱۳۱۴ ش‌، ۱۳۵۴ ق
محل تولدالدمراش، مصر
سال درگذشت2016 م، ۱۳۹۴ ش‌، ۱۴۳۶ ق
دیناسلام، اهل سنت
استادان
  • شیخ محمود علی بسّه
  • شیخ محمد عید عابدین
  • شیخ احمد مصطفی ابوحسن
  • شیخ احمد علی مرعی
  • شیخ محمد مصطفی المولونی
  • شیخ مصطفی منصور الباجوری
  • شیخ ابراهیم علی شحاته السمنُّودی
آثار
  • تکمیل کتاب الکوکب الدری اثر شیخ قمحاوی
  • حدیقة الرائی، شرح منظومة قراءة الکسائی اثر الشیخ البضاع
فعالیت‌ها
  • آموزش در معهد القراءات قاهره
  • بازرس اداره کل از موسسات الازهر
  • عضو گروه تصحیح مصحف‌ها در همه بحوث اسلامی

تولد

در تاریخ 1936/9/17 میلادی مصادف با اول رجب 1355 هجری قمری در منطقه الدمراش مصر روبروی مسجد المحمدی به دنیا آمد.

تحصیلات

در چهار سالگی پدر و مادرش او را به مکتب المحمدی در منطقه الدمراش فرستادند. در 12 یا 13 سالگی قرآن را حفظ کرد. استاد مکتب شیخ امام عبده حلاوة بود که او قرآن را به روایت حفص از شیخ حسن الجریسی و او از پدرش شیخ حسن الجریسی مشهور در بدیر و او از شیخ متولی آموخت. او بسیار به شاگردان توجه می‌کرد و در رفع اشکالات آنها دقت فراوان می‌نمود. پس از حفظ قرآن چندین مرتبه حفظ قرآن را نزد شاگردان استادش مرور کرد.

مؤسسه (القراءات)

او در مؤسسه ابتدایی مذهبی در الازهر شرکت کرد و پس از تحصیل، در حدود سال ۱۹۵۰ پدرش اصرار داشت که به مؤسسه قرائات الازهر برود. مؤسسه دو بخش داشت، یکی در ساختمانی در مقابل مسجد و یکی در رواق عباسی برای دیپلم به بالا و تخصصی. او نزد استادان مؤسسه حضور یافت و آنها علم فراوانی داشتند و تنها کسانی که بر ده قرائت مسلط بودند، در آن موسسه درس می‌دادند.

اجازه تجوید طبق روایت حفص

از جمله استادانی که نزد آنها رفت و در مرحله اجازه حفص از آنها بهره‌مند شد، شیخ محمود علی بسّه بود. او وکیل قانونی بود، از کار وکالت دست کشید و به تدریس مشغول شد و در مراحل ابتدایی الازهر، دبیرستان الازهر، بین‌المللی و تخصصی قضاوت شریعت و تدریس تخصصی کار می‌کرد. آموزش ده قرائت را دریافت کرده بود و کتاب ارزشمندی در تجوید نوشت و آن را «العمید فی علم التجوید» نامید. او حنبلی بود.

شیخ عبدالحکیم از او اجازه تجوید بر روایت حفص را گرفت و چندین مرتبه برایش خواند. کتاب شرح التحفه و الجزر را نزد او خواند. شیخ عبدالحکیم گفت: او کسی است که مرا حنبلی کرد و دوست داشت من حنبلی باشم و مرا به کتاب‌های حنبلی هدایت کرد.

قرائت تخصصی

پس از اتمام مرحله اول که مجوز تجوید حفص است، به مرحله دوم رفت که مرحله قرائت تخصصی است که شامل کتاب‌های الشاطبیه و الدورة و دیگر کتاب‌ها از جمله تفسیر، وقف و ابتدا، نحو، صرف و فقه است.

استادان

  • شیخ محمود علی بسّه؛
  • شیخ محمد عید عابدین؛
  • شیخ احمد مصطفی ابوحسن؛
  • شیخ احمد علی مرعی؛
  • شيخ متولي الفقاعي؛
  • شیخ احمد الاشونی الحنفی؛
  • شیخ عامر السید عثمان؛
  • شیخ حسن المری؛
  • شیخ احمد عیطه؛
  • شیخ احمد عبدالعزیز الزیات؛
  • شیخ خمیس نصار؛
  • شیخ عبدالمنعم السید؛
  • شیخ محمود بکر.

اساتید خارج از موسسه

او بسیار علاقه داشت از محضر استادان خارج از موسسه نیز بهره گیرد. از این رو استادان شهیر دیگر را یافته و بعضی درس‌ها را از ابتدا نزد ایشان خواند تا با روش و نکات ایشان نیز آشنا شود. از جمله آن اساتید عبارتند از:

  • شیخ محمد مصطفی المولونی؛
  • شیخ مصطفی منصور الباجوری.
  • شیخ ابراهیم علی شحاته السمنُّودی؛
  • شیخ محمد اسماعیل الهمدانی؛
  • شیخ عامر السید عثمان؛
  • شیخ خلیل الباسوسی؛
  • شیخ احمد هانی.

فعالیت

آموزش دوره ابتدایی در اسکندریه؛ آموزش ابتدایی در قاهره؛ آموزش در معهد القراءات قاهره؛ بازرس اداره کل از موسسات الازهر؛ استاد تجوید و قرائت در دانشگاه اسلامی مدینه عربستان؛ شیخ مسجد الهجینی در شبرا؛ شیخ مسجد عین الحیاة؛ شیخ مسجد الشعرانی؛ شیخ مسجد السیدة نفیسة؛ شیخ مسجد السیدة سکینة؛ شیخ تلاوت الازهر؛ عضو گروه تصحیح مصحف‌ها در همه بحوث اسلامی؛ عضو گروه مسابقات سالانه رادیو و تلویزیون و رادیو قرآن.

سفرها

او به انتخاب شیخ الازهر جاد الحق برای اقامه نماز، تلاوت قرآن در ماه رمضان و غیر آن، داوری مسابقات و تدریس قرآن به چند کشور سفر کرد. از جمله: سیدنی استرالیا، ملبورن آلمان، تایلند، پومپی، بنگلادش، بعضی از کشورهای شرق آسیا، ساحل عاج، سیرالئون، روسیه و آمریکا نیویورک و کالیفرنیا، امارات، کویت، قطر، عربستان سعودی.

تالیفات

  • تکمیل کتاب الکوکب الدری اثر شیخ قمحاوی که او خود نتوانست کامل کند؛
  • حدیقة الرائی، شرح منظومة قراءة الکسائی اثر الشیخ البضاع؛

ضبط قرائت

  • دو ختم صوتی قرائت قرآن بر روایت حفص؛
  • یک ختم تصویری برای شبکه الفجر تا سوره مریم، سال 2008 میلادی.

برنامه در رادیو قرآن مصر

  • برنامه اقرءوا القرآن، تجوید تطبیقی؛
  • هشت حلقه در تجوید علمی؛
  • برنامه شرح متن الشاطبیة؛
  • شرح حدیث «انزل القرآن علی سبعة احرف»؛

وفات

او در روز جمعه، هفتم ذی‌الحجه سال ۱۴۳۷ ه. ق مصادف با ۹ سپتامبر ۲۰۱۶ در سن ۸۰ سالگی درگذشت.

منابع

ملتقى أهل التفسير

پیوند به بیرون

صفحه شیخ عبدالحکیم عبداللطیف در سایت اسلام وب

پانویس

  1. "ترجمة فضيلة الشيخ المقرئ عبد الحكيم بن عبد اللطيف الحنبلي، بقلم د. محمد خليل الزَّرُّوق."، ملتقى أهل التفسير، اطلع عليه بتاريخ 18 يوليو 2020.