سید موسی صدر در لیبی

از ویکی‌وحدت
نسخهٔ تاریخ ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۵۱ توسط Mahdipor (بحث | مشارکت‌ها)
سید موسی صدر
سید موسی صدر

موسی صدر و دو همراهش به ظاهر برای شرکت در مراسم بزرگداشت سالگرد به قدرت رسیدن معمر قذافی، رهبر لیبی در ۱۹۶۹، از بیروت به طرابلس سفر کردند اما یک روز پیش از آغاز مراسم اعلام شد که او و همراهانش به‌طور غیرمنتظره لیبی را به مقصد رم در ایتالیا ترک کرده‌اند. پس از آن دیگر خبری از موسی صدر یا همراهانش به دست نیامد و به نظر می‌رسید که آن‌ها در رم ناپدید شده باشند. معمر قذافی رئیس‌جمهور لیبی اذعان می‌کند که قرار ملاقات وی با موسی صدر برای روز ۳۱ اوت ۱۹۷۸ تعیین شده بوده ولی صدر با تغییر ناگهانی تصمیم خود و بدون اطلاع قذافی، لیبی را به قصد رم ترک کرده‌است. شیعیان لبنان قذافی را مسبب ماجرا دانستند و او را متهم کردند که موسی صدر را دستگیر کرده یا به قتل رسانده‌است. ادعایی که مقامات لیبی رد کردند و با ارسال یک گروه تحقیق به رم مدعی شدند که موسی صدر مطابق برنامه طرابلس را ترک کرده و در رم ناپدید شده‌است. سازمان آزادیبخش فلسطین نیز بازرسانی به طرابلس فرستاد و در نهایت اعلام کرد چمدان صدر را در هتلی در طرابلس پیدا کرده‌است. در همین زمان شایعاتی در خاور میانه شنیده می‌شد که موسی صدر برای پیوستن به مبارزات سیاسی علیه شاه به موطن خود، قم، بازگشته‌است و شایعات دیگر حاکی از این بود که پلیس مخفی شاه او را ربوده‌است.[۱] پلیس ایتالیا پس از انجام تحقیقات از تمامی هتل‌ها، مسافرخانه‌ها و مراکز لبنانیان اعلام کرد هیچ مدرکی مبنی بر این که موسی صدر پا به خاک ایتالیا گذاشته باشد، در دست نیست. خدمهٔ پرواز آلیتالیا، پروازی که موسی صدر با آن به رم رفت، نیز در بازجویی‌هایی که پسی از ناپدید شدن موسی صدر انجام شد، هیچ‌کدام به خاطر نمی‌آوردند که موسی صدر را در هواپیما دیده باشند که با توجه به ویژگی‌های ظاهری خاص موسی صدر (قد بسیار بلند، ریش انبوه و لباس روحانیت) دور از ذهن به نظر می‌رسید. ۲۷ سال بعد، در فوریهٔ ۲۰۰۶ دادگاهی در ایتالیا با رد ادعاهای پیشین پلیس ایتالیا و براساس تحقیقاتی که فرانکو لونتا بر روی این پرونده انجام داده بود، اعلام کرد موسی صدر پا به خاک ایتالیا گذاشته و پس از آن به دلایل نامعلومی ناپدید شده‌است. بر اساس حکم این دادگاه مدرکی دال بر دخالت حکومت لیبی در ربودن موسی صدر به دست نیامده‌است. این حکم مورد اعتراض حزب امل قرار گرفت و حسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله لبنان آن را حکمی سیاسی دانست. در سال ۲۰۰۹، شورای قضایی لبنان، معمر قذافی و ۱۶ نفر دیگر را به دست داشتن در ناپدید شدن موسی صدر متهم کرد. این دادگاه هنوز حکمی صادر نکرده‌است. در سال ۲۰۱۱ پس از سرنگونی قذافی و در ۳۳ مین سالگرد ناپدید شدن او، گزارش‌هایی مبنی بر شهادت موسی صدر منتشر شد. سایت آینده به نقل از دکتر کنی نوشت که او از سوی محمدرضا شاه مأمور پیگیری وضعیت موسی صدر بوده ولیکن در ملاقاتی انور سادات به او می‌گوید که به دلیل دیوانه بودن قذافی و امکان دست زدن به هر اقدام خطرناکی از سوی او، سرویس اطلاعاتی مصر بر لیبی تسلط دارد و امام موسی صدر نیز با توجه به این اطلاعات به دستور قذافی اعدام شده و جسد وی نیز در یک بلوک بتونی به قعر اقیانوس فرستاده شده‌است. عبدالمنعم الهونی نماینده شورای انتقالی لیبی در قاهره نیز ضمن تأیید این امر دلیل واقعه را اعلام کرد: قذافی مدعی آگاهی از همه امور سیاسی و دینی بود. برخلاف آنچه گفته شده قذافی و موسی صدر دیدار کرده‌اند. در طول یک دیدار قذافی به مذهب تشیع پرداخت و در آن تشکیک کرد و پاسخ موسی صدر نیز شدید بود و او قذافی را به ناآگاهی از علوم دین اسلامی به صورت کلی، و همچنین ناآگاهی از مذهب شیعه و سنی متهم کرد. پس از آن قذافی به موسی صدر دشنام داد و صدر نیز در مقابل قذافی را به خیانت و مزدوری متهم کرد. پس از این جریان بود که قذافی فرمان قتل موسی صدر را صادر کرد.[۲] خواهرزاده و داماد موسی صدر اما گفت که اخباری که از برخی زندانیان آزاد شده در لیبی چندین سال قبل (آخرین خبر ۱۰ سال پیش) مبنی بر وجود وی در زندان منتشر نموده‌اند، خانواده امام موسی صدر مرگ وی را تأیید نمی‌کنند و همچنان فکر می‌کنند که او در لیبی زندانی است. همچنین محمد کرمی‌راد، عضو کمیته بررسی وضعیت موسی صدر در مجلس شورای اسلامی گفت براساس اسنادی که خانواده او در اختیار مجلس قرار داده‌اند قرائن و شواهد حاکی از زنده بودن صدر است و کسانی که با وی بوده‌اند، زنده بودن موسی صدر را تأیید کردند. رباب الصدر در گفتگوی اختصاصی با شبکه تلویزیونی المیادین گفت: «مقامات لیبیایی در سال‌های اخیر مایل بودند به توافقی با ما دست پیدا کنند که ما آن را نمی‌پذیرفتیم. آن‌ها پیشنهاد پرداخت پول در مقابل مختومه شدن پرونده ناپدید شدن امام موسی صدر را مطرح کردند. آن‌ها بارها تماس گرفتند ولی ما پیشنهاد را رد کردیم، ما پول‌پرست نیستیم».

منابع