محمدعلی صابونی

محمدعلی صابونی
نام کامل	محمدعلی صابونی
نام‌های دیگر	شیخ محمدعلی الصابونی
اطلاعات شخصی
سال تولد	1930 م، ۱۳۰۸ ش‌، ۱۳۴۸ ق
محل تولد	سوریه، حلب
دین	اسلام، اهل‌سنت

محمدعلی صابونی (1 ژانویه 1930 در شهر حلب در سوریه- 19 ماه مارس 2021 در یالووا در ترکیه) یکی از برجسته‌ترین محققین از جامعه اهل‌سنت در دوران مدرن و متخصص در تفسیر علم از قرآن است. وی به عنوان شخصیت سال اسلامی در سال 2007 برگزیده و جایزه بین‌المللی قرآن کریم دبی را که به دلیل تلاش‌هایش در خدمت به دین اسلام از طریق کتاب‌های متعدد ادبی، به‌ویژه تفسیر قرآن دریافت نمود.

زندگی‌نامه

ایشان در سال 1349 هجری قمری منطبق با 1930 میلادی در شهر حلب سوریه به دنیا آمد و تحصیلات اولیه خود را نزد پدرش شیخ جمیل الصابونی که از علمای ارشد شهر حلب بود فراگرفت با حفظ قرآن تکمیل نمود. در دبیرستان علم زبان عربی و قوانین و علوم دینی را فراگرفت و توسط شیخ محمد نجیب سراج، احمد الشمعة، محمد سعید الادلیبی، محمد راغب الطباخ، محمد نجیب خیاط و دیگر عالمان.

تحصیلات

تحصیلات ابتدایی را در مدارس حلب گذراند و در دورهٔ راهنمایی و بازرگانی ثبت نام کرد ولی در آنجا ادامه تحصیل نداد و در آنجا به تحصیل دوره متوسطه در حلب که به «کسروه» معروف بود، رفت. در سال 1949، و در آن هر یک از تفسیر و فقه جدید و سایر علوم علاوه بر شیمی، فیزیک و سایر علوم مورد مطالعه قرار گرفت. پس از آن وزارت اوقاف سوریه او را با هزینه خود برای تحصیل به الازهر الشریف قاهره فرستاد و در سال 1952 از دانشکده شریعت از آن گواهینامه گرفت و سپس با اخذ مدرک فوق تخصص را به پایان رساند. گواهی جهان شمول در دادگستری شرعی در سال 1954.

پس از پایان تحصیلات خود در الازهر به سوریه بازگشت و به عنوان استاد فرهنگ اسلامی در مدارس متوسطه حلب مشغول به کار شد و تا سال 1962 در حرفه معلمی باقی ماند و پس از آن به عربستان سعودی رفت تا به عنوان استاد کار کند. استادی که توسط وزارت آموزش و پرورش سوریه برای تدریس در دانشکده شریعت و معارف اسلامی و دانشکده تعلیم و تربیت در دانشگاه مکه مکرمه منصوب شده بود، که نزدیک به سی سال در آنجا تدریس کرد. پس از آن، دانشگاه ام القری وی را به عنوان محقق علمی مرکز تحقیقات علمی و احیای میراث اسلامی منصوب کرد. پس از آن در مجمع جهانی مسلمین به عنوان مشاور در مرجع اعجاز علمی قرآن و سنت مشغول به کار شد و چندین سال در آنجا ماند. شیخ فعالیت علمی گسترده‌ای داشت به طوری که در مسجد اعظم مکه مکرمه درس روزانه داشت و در فصول به فتوا می‌نشست و در یکی از مساجد عصر هفتگی نیز درس تفسیر داشت. و نیز در شهر جده که نزدیک به هشت سال به طول انجامید و در طی آن بیش از دو سوم قرآن کریم را برای طلاب توضیح داد که این کتاب در نوار کاست ضبط شده است. بیش از ششصد قسمت از کل برنامه تفسیر قرآن از تلویزیون پخش می‌شود که این کار حدود دو سال طول کشید و در اواخر سال 1419 هجری قمری به پایان رسید.

آثار علمی

وی تألیف تعدادی کتاب در تعدادی از علوم اسلامی و عربی دارد و کتاب‌های او به تعدادی از زبان‌های خارجی مانند انگلیسی، فرانسوی و ترکی ترجمه شده است، از جمله این کتاب‌ها:

1. صفوة التفاسیر، وهو أشهر کُتُبه.
2. المواریث فی الشریعة الإسلامیة.
3. من کنوز السّنّة.
4. روائع البیان فی تفسیر آیات الأحکام.
5. قبس من نور القرآن الکریم.
6. السنة النبویة قسم من الوحی الإلهی المنزّل.
7. موسوعة الفقه الشرعی المیسر (سلسلة التفقه فی الدین).
8. الزواج الإسلامی المبکر سعادة وحصانة.
9. التفسیر الواضح المیسر.
10. الهدی النبوی الصحیح فی صلاة التراویح.
11. إیجاز البیان فی سور القرآن.
12. موقف الشریعة الغرّاء من نکاح المتعة.
13. حرکة الأرض ودورانها حقیقة علمیة أثبتها القرآن.
14. التبیان فی علوم القرآن.
15. عقیدة أهل السنة فی میزان الشرع.
16. النبوة والأنبیاء.
17. رسالة الصلاة.
18. المهدی وأشراط الساعة.
19. المقتطف من عیون الشعر.
20. کشف الافتراءات فی رسالة التنبیهات حول صفوة التفاسیر.
21. درة التفاسیر (على هامش المصحف).
22. جریمة الربا أخطر الجرائم الدینیة والاجتماعیة.
23. التبصیر بما فی رسائل بکر أبو زید من التزویر.
24. شرح ریاض الصالحین.
25. شبهات وأباطیل حول تعدد زوجات الرسول.
26. رسالة فی حکم التصویر.
27. معانی القرآن (للنحاس).
28. المقتطف من عیون التفاسیر (للمنصوری).
29. مختصر تفسیر ابن کثیر.
30. مختصر تفسیر الطبری.
31. تنویر الأذهان من تفسیر روح البیان (للبروسوی).
32. المنتقى المختار من کتاب الأذکار (للنووی).
33. فتح الرحمن بکشف ما یلتبس فی القرآن (للأنصاری).

در گذشت

وی در روز جمعه 19 مارس 2021 میلادی مصادف با ششم شعبان 1442 هجری قمری در شهر یالوا ترکیه در سن 91 سالگی درگذشت.