محمد عبدالرحمن بیصار
محمد عبدالرحمن بیصار اشعری شافعی (1328 - 1402 ق) - (20 اکتبر 1910 - 7 مارس 1982 میلادی) شیخ الازهر و یکی از چهره‌های برجسته فلسفه اسلامی و از شاگردان شیخ محمد عبده.
تولد و تحصیل
محمد عبدالرحمن بیسار در روستای سلمیه استان کافر الشیخ در 20 اکتبر 1910 م. 1328 ه. متولد شد وی قرآن را حفظ کرد، سپس به موسسه دینی الدسوق پیوست و سپس به م موسسه طنطا پیوست تا تحصیلات متوسطه خود را در آنجا به پایان برساند. موسسه طنطا را به مقصد دانشگاه اسکندریه ترک کرد.
وی تحصیلات خود را در اسکندریه به پایان رساند و سپس به دانشکده اصول دین پیوست و در سال 1369 ق / 1949 م فارغ‌التحصیل شد و در آنجا به عنوان استاد مشغول به کار شد. توجه اساتید و دانشجویان به جلب شده بود و در سال 1369 ق / 1949 م توسط الازهر به انگلستان رفت. بنابراین در دانشکده هنر دانشگاه ادینبورگ اقامت گزید، جایی که دکترای خود را گرفت و سپس به عنوان استاد دانشکده اصول دین به مصر بازگشت.
مناصب
در سال 1375 هجری قمری/1955 میلادی ،وزارت فرهنگ وی را به عنوان مدیر مرکز فرهنگی اسلامی در واشنگتن معرفی کرد و او امور مرکز را به خوبی انجام داد و آن را به مرکز تجمع تمام مذاهب و طوایف اسلامی در اروپا تبدیل کرد و توانست احترام و قدردانی همه طوایف را بدست آورد و 4 سال این مرکز را اداره کرد و پس از آن به عنوان استاد دانشکده اصول دین به مصر بازگشت.
در سال 1383 ه. ق/1963 م، الازهر او را به عنوان رئیس امور آموزشی خود در لیبی انتخاب کرد، بنابراین وی به تلاش خود برای گسترش اسلامی در آنجا ادامه داد.
در سال 1388 هجری قمری/1968 میلادی با صدور فرمانی ریاست‌جمهوری وی را به عنوان دبیرکل شورای عالی الازهر منصوب کرد. وی با تحصیلات عالیه و تجربیات عملی خود توانست این مسئولیت مهم را بر عهده بگیرد و وظیفه خود را به طور کامل انجام داد.
در سال 1390 ق/1970 م با صدور فرمانی از جمهوری وی به عنوان دبیرکل مجمع بحوثات اسلامی منصوب شد.
در سال 1394 هجری قمری/1974 م بنابر تصمیم ریاست‌جمهوری برای انتصاب وی به عنوان معاون الازهراقدام شد و دستیار شیخ الازهر شد. و قائم مقام و طرف مشورت امین او بود به همین دلیل شیخ الازهر خواستار تمدید حکم بیصار بود تا در تاریخ 15 اکتبر سال 1398 ق/1978 م این تمدید حکم صادر شد.
جایگاه علمی
محمد عبدالرحمن بیصار در فلسفه اسلامی مطالعات دقیق و علمی ای داشت و تحقیق عمیقی در مورد جنبه‌های اختلاف نظر بین فلاسفه، متکلمان و عرفا انجام داد و این تحقیقات را در کتاب‌ها و سخنرانی‌های او منعکس شده است و خلاصه مطالعاتش را در پنجمین کنفرانس مجمع تحقیقات اسلامی که در 28 فوریه 1970 م برگزار شد و عنوان تحقیق این بود: (اثبات اعتقادات اسلامی) که در سه رویکرد خلاصه می‌شود یعنی: "روش متکلمین" که با احترام به عقل به متن بستگی دارند و "روش فلاسفه" که با اعتقادشان به متن ابتدا به عقل اعتماد می‌کنند و ((رویکرد صوفیانه)) که به تمرین معنوی و مبارزه با نفس وابسته هستند و از نتایج تحقیقات خود نتیجه گرفت که آزادی عقلی اعطا شده توسط اسلام به پیروان خود در امور ایمانی آنها بسیار مد نظر است.
ریاست الازهر
در اواخر ژانویه سال 1398 ق/1979 م حکمی صادر شد که محمد عبدالرحمن بیسار را به عنوان شیخ الازهر پس از درگذشت عبدالحلیم محمود منصوب کردند.
وی کار خود را با تشکیل کمیته بزرگی برای مطالعه قانون الازهر و آیین‌نامه‌های اجرایی آن آغاز کرد تا الازهر بتواند مأموریت بزرگ جهانی خود را آغاز کند. محمد عبدالرحمن بیصار کار خود را در ریاست الازهر با مطالعه قانون توسعه الازهر و آیین‌نامه‌های اجرایی آن شروع به کار کرد.
آثار
الوجود والخلود در فلسفه ابن رشد. العقیدة والأخلاق در الفلسفه الإسلامیة. الحقیقة والمعرفة على نهج العقائد النسفیة. تأملات فی الفلسفة الحدیثة والمعاصرة. العالم بین القدم والحدوث. الإمکان والامتناع. شروح مختارة لکتاب المواقف، لعضدالدین الإیجی. الإسلام والمسیحیة. کتابی به زبان انگلیسی با عنوان الحرب والسلام فی الإسلام. رجلان فی التفکیر الإسلامی، بیان تفکرات أبوحامد محمد بن محمد غزالی و جوینی[۱].
ریاست الازهر
در اواخر ژانویه سال 1398 ق / 1979 م، حکمی صادر شد که طی آن محمد عبدالرحمن بیصار را به عنوان شیخ الازهر پس از درگذشت شیخ امام عبدالحلیم محمود منصوب کردند.
وی کار خود را با تشکیل کمیته بزرگی برای مطالعه قانون الازهر و آیین‌نامه‌های اجرایی آن آغاز کرد تا الازهر بتواند مأموریت بزرگ جهانی خود را آغاز کند. محمد عبدالرحمن بیصار کار خود را در ریاست الازهر با مطالعه قانون توسعه الازهر و آیین‌نامه‌های اجرایی آن برای اصلاح آن به منظور راه‌اندازی مأموریت‌های داخلی و جهانی الازهر تعمیق بخشید.
درگذشت
محمد عبدالرحمن بیصار در دوازدهم جمادی الاول 1402 هجری قمری مطابق با 7 مارس 1982 م درگذشت[۲].