محمدبن الفضل البلخی
| نام | ابوعبدالله محمد بن الفضل بن عباس بن حفص البلخی |
|---|---|
| زاده | نامشخص
افغانستان[۱] |
| درگذشت | 319 هجری قمری
ازبکستان |
| دین و مذهب | اسلام، تسنن |
ابوعبدالله محمد بن الفضل بن عباس بن حفص البلخی از علمای اهل سنت و جماعت و از صوفیان برجسته در قرن چهارم هجری قمری است[۲] که اصالتاً از بلخ ولی ساکن سمرقند بوده است.
نظرات علما
ابوعبدالرحمن السلمی او را «یکی از بزرگان شیوخ خراسان» توصیف کرده است.
ابوعثمان الحیری او را دوست می‌داشت و درباره او می‌گفت: اگر در خود نیرو می‌یافتم نزد برادرم محمد بن الفضل می‌رفتم و با دیدن او آرامش می‌یابم. دیدن او انسان ساز است [۳] [۴].
اساتید
احمد الخضرویه بر او استادی کرد و علم حدیث را به او آموخت[۵] و در سمرقند واعظ و متذکر بود. همانطور که قبلا ذکر شد سلمی در طبقات تصوف و طوسی در اللمع از وی سخن به میان آورده‌اند[۶].
منصب قضاوت
بلخی را در سمرقند به منصب قضاوت گماشتند، وی از آن‌جا آهنگ حجاز کرد، در نیشابور او را بزرگ داشتند سپس به سمرقند بازگشت[۷].
گفتار
او را از بلخ اخراج کردند زیرا آیات را به گونه‌ای خاص نقل می‌کرد[۸] و معتقد بود سه نوع علم دارد: معرفت به خدا، معرفت از خدا، معرفت با خدا. اول علم به صفات خداوند، دوم علم ظاهر و باطن و حلال و حرام و سوم علم خوف و امید و حب و اشتیاق به خداوند. نشانه بدبختی سه چیز است: علم بدون عمل، عمل بدون اخلاص و مصاحبت با صلحا و رعایت نکردن شان و منزلت ایشان.
وفات
او در سال 319 هجری قمری درگذشت.
پانویس
- ↑ أبي عبد الله محمد بن الفضل البلخي"محمد بن الفضل البلخي"
- ↑ طبقات الصوفية، تأليف: أبو عبد الرحمن السلمي، ص171-175، دار الكتب العلمية، ط2003
- ↑ طبقات الأولياء، تأليف: ابن الملقن، ج1، ص51
- ↑ شذرات الذهب في أخبار من ذهب، تأليف: ابن العماد، ج2، ص279
- ↑ عبدالکریم بن هوازن قشیری، ترجمه رسالة قشیریه، ج۱، ص۵۷، چاپ فروزانفر، تهران ۱۳۶۱ ش
- ↑ جورج طرابيشي (2006). معجم الفلاسفة (الطبعة الثالثة). بيروت، لبنان: دار الطليعة. صفحة 186
- ↑ عبدالرحمان بن احمد جامی، نفحات الانس، ج۱، ص۵۳، چاپ محمود عابدی، تهران ۱۳۷۰ ش
- ↑ علی بن عثمان هجویری، کشف المحجوب، ج۱، ص۱۷۷، چاپ ژوکوفسکی، با مقدمه قاسم انصاری، تهران ۱۳۷۱ ش