خنفریه

از ویکی‌وحدت
خنفریه
نامخنفریه
تاریخ شکل گیری290 ق، ۲۸۲ ش‌، ۹۰۳ م
قرن شکل گیریقرن سوم هجری قمری
مبدأ شکل گیرییمن
موسسعلی‌بن‌فضل خنفری
عقیده1. ادعای پیامبری راجع به موسس. 2. جایز بودن محرمات

خنفریه‏ شاخه‌ای از فرقه «اسماعیلیه» و از پیروان علی‌بن‌فضل خنفری داعی اسماعیلی در یمن بودند.

شرح حال

وی در سال 290 هجری قمری برای مهدی منتظر اسماعیلی به دعوت پرداخت و گروهی از قبایل یمن دور او جمع شدند. سپس مناطق زبید و صنعا را در اختیار خود گرفت.

انحرافات

علی‌بن‌فضل مدعی پیامبری بود و محرمات را جایز می‌دانست. او به کارگزاران خود چنین نامه می‌نوشت: «من باسط الارض و داحیها و مزلل الجبال و مرسیها، علی بن فضل الی عبده فلان»؛ یعنی: «از کسی که زمین را بگسترد و کوه‌ها را به جنبش درآورد و بر پای دارد، علی‌بن‌فضل به بنده خود فلان.» گویند چون بر مسند نبوت نشست، یکی از شعرای یمن در مدح او چنین سرود:

خذی العود یا هذه و اضربی‏نقیم شرائع هذا النبی
تولی نبی، بنی‌هاشم‏ ‏و هذا نبی، بنی یعربی
فحط الصلاة و حط الزکاةو حط الصیام و لم یتعب

یعنی: چنگ برگیرید و بزنید تا شرایع این پیامبر (جدید) را برپا داریم. از پیامبر بنی‌هاشم روی بگردانید و این پیامبر بنی‌یعرب (یعرب بن قحطان) است. این پیامبر، نماز و روزه و زکات را از شما برداشت و شما را از رنج به‌جای آوردن آنها برهانید. علاوه بر موارد گذشته، مؤذنین در اذان به نفع او شهادت می‌دادند و می‌گفتند: اشهد أنّ علی‌بن‌فضل رسول الله، نشوان الحمیری می‏‌نویسد: ظن غالب آن است که او از خطابیه بوده، زیرا آنان پیشوایان خود را انبیا می‌خواندند.

مدت حکومت

مدت فرمان‌روایی او سیزده سال بوده و سر انجام به دلیل مسمومیت از دنیا رفت[۱][۲][۳].

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 186 با ویرایش و اصلاح عبارات.
  2. الحمادی الیمانی، کشف الاسرار الباطنیة و اخبار القرامطة، تحقیق الشیخ محمد زاهد بن الحسن الکوثری، چاپ قاهره، سال 1939 میلادی، ص 28- 32.
  3. حمیری ابو سعید نشوان، الحور العین، تحقیق کمال مصطفی، چاپ مصر، سال 1948 میلادی، ص 198- 200.