ابوالحسن علی نوری
| نام | ابوالحسن علی بن سالم بن محمد بن سالم بن سعید النوری |
|---|---|
| نامهای دیگر | شاطور، نوری |
| درگذشت | 1706م |
| مذهب | صوفی مالکی اهل تسنن |
أبوالحسن علی النوری الصفاقسی (1053هـ — 1118هـ = 1643م — 1706م) دانشمند، قاری، فقیه مالکی اشعری و صوفی ابوالحسن علی بن سالم بن محمد بن سالم بن سعید النوری است. و لقب اصلی وی شاطور بوده و بعدها به نوری مشهور شده است. او جد اعلی و موسس خاندان نوری در صفاقس می‌باشد[۱].
تولد
وی به سال 1643 در صفاقس از خانواده‌ای متوسط متولد شد. بعد از سن ده سال در نزد أبی الحسن الکرای والحسن الشرفی به تحصیل پرداخت.
تحصیلات
وی در سال 1658 برای کسب علم به تونس سفر کرد و 6 سال در مسجد الزیتونه المعمور تحصیل کرد و نزد شیوخ بزرگ آن مانند عاشور السمطینی سلیمان اندلسی و محمد القروی تحصیل کرد. سپس در سال 1663 برای تحصیل در الازهر الشریف به مصر سفر کرد و به دنبال کسب علم رفت. او مطالبی را برای شیخ علی الشیراملسی و محمد الافرانی که سلسله سند آن را تا رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌دانست، خواند. و فقه مالکی را نزد محمد خرشبی و ابراهیم شبرخیتی خواند و حدیث را نزد ابراهیم المامونی فراگرفت. و موفق به کسب اجازات مختلف یکی پس از دیگری می‌شد تا زمانی که او معلمان و همکاران خود را تحت تأثیر قرار داد و موفق به کسب لقب نوری شد.
بازگشت به وطن
وی پس از زیارت حج در سال 1667 به صفاقس بازگشت و خانه خود را به مدرسه ای برای گسترش دانش و آموزش مردم تبدیل کرد. در مسجد نماز خوانده می‌شد و دروس تدریس می‌شد. در اتاقها آن دانشجویانی که از سراسر کشور آمده بودند زندگی می‌کردند. او در احیای علوم اسلام کمک بزرگی کرد تا اینکه شهرت وی در بین مردم بالا گرفت. او از موقعیت‌ها و مناصب دنیوی دوری می‌کرد و درآمد خویش را برای دفع حملات دزدان دریایی در آن زمان خرج کرد و فتوای جهاد در راه خدا را صادر کرد تا اینکه منجر به پیروزی اتحاد مسلمانان شد.
شاگردان
بسیاری از شیوخ برجسته از مدرسه و کرسی درس وی فارغ‌التحصیل شدند افرادی مانند: محمد بن المؤدب الشرفی و علی المؤخر و محمد المکی و بوعبیدالله السیالة و إبراهیم المزغنی و إبراهیم الجمل وأحمد النوری.
آثار
وی نویسنده بسیاری از کتاب‌های ارزشمند است که از آن جمله: المقدمة النوریة، غیث النفع فی القراءات السبع، تنبیه الغافلین و إرشاد الجاهلین، أدعیة ختم القرآن، المناسک، معین السائلین، الأوقات والقبلة… است.
نسخ خطی
از جمله نسخه‌های خطی وی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: أسئلة فی القراءات، ثلاثة رسائل فی تحریم الدخان، العقیدة النوریة….
درگذشت
وی در سن 65 سالگی در روز جمعه 25 ژوئن 1706 درگذشت و در قبرستانی که از زمین خود به عنوان قبرستان مسلمانان اختصاص داده بود به خاک سپرده شد[۲].