ابن دباغ انصاری

از ویکی‌وحدت
قشیری
معروف‌ترین اثر ابن دباغ
نام ابوزید عبدالرحمان بن محمد بن علی بن عبدالله الانصاری العسیدی مالکی
نام‎های دیگر الدباغ و همچنین ابن الدباغ
درگذشت 699ق

ابوزید عبدالرحمان بن محمد بن علی بن عبدالله الانصاری العسیدی مالکی 605-699 ق معروف به الدباغ و همچنین ابن الدباغ بود. وی مورخ، محدث، راوی و فقیه عارف وی در علوم عقلی و نقلی سهم بسزایی دارد.

ولادت

ابن دباغ در سال 605 هجری قمری متولد شد.

زندگی‌نامه

ابن الدباغ در قرن هفتم هجری می‌زیست و ما شواهدی در دست داریم که وی ایروانی الاصل بوده است و بیشتر عمر خود را در دوران الموحدین گذرانده است که دوران آنها از 524 تا 674 هجری قمری ادامه داشته است[۱][۲]. عصر آن زمان، دوران آشوب، تجزیه جنگ، درگیری و اصلاحات بود. تفکر صوفیانه‌ای در آن عصر شکل گرفت که آن را فلسفه زندگی می‌دانست و هدف آن تعالی روح انسان از نظر روحی و اخلاقی و ارائه قواعد، ارزش‌ها و اصولی است که با آن در دستیابی به خود و رسیدن به حقایق کمک می‌کند. شیوه رسیدن به حقایق در این طریقت ریاضت و ممارست در قطع تعلقات دنیوی و مجاهدت در رفع صفات مذموم و توجه کامل و مطلق به ذات حق تعالی است[۳].در این دوره تفکر تصوف تطورات فراوانی را تجربه کرد. در سده‌های اول و دوم هجرت، هدف تصوف زهد بود، که در پرستش خدا، به امید پاداش و بهشت​​، و ترس از مجازات و آتش، نشان داده می‌شد. راهی برای جلب رضایت و محبت خداوند بود. ولی در قرن سوم و چهارم فهم بواطن و اسرار روح و قلب، و سپس از طریق کشف و شهود و نه از طریق برهان و دلیل به راهی برای کسب معرفت الهی تبدیل شد و عرفان وسیله‌ای برای دستیابی به سعادت معرفی گردید[۴].

آثار

از کتاب‌های او تاریخ ملوک الإسلام، جلاء الأفکار فی مناقب الأنصار است. وی همچنین کتابی در زمینه تراجم مردم قیروان (ولایتی است در لیبی در حدود مرز کشور مصر[۵]) از جمله کتاب‌های او می‌توان به کتاب الأحادیث الأربعون فی عموم رحمة الله لسائر المؤمنین و کتاب تاریخ القیروان من بلاد الغرب اشاره کرد. مشهورترین کتاب وی کتاب مشارق أنوار القلوب ومفاتح أسرار الغیوب ترجمه [۶] است. معروف است که این کتاب قدیمی‌ترین کتاب در باب عشق و محبت الهی است.

وفات

وی در سال 699 هجری قمری درگذشت.

پانویس

  1. مشارق انوار الیقین لابن الدباغ ص 99
  2. أسس الجمال المارکسی اللینینی، تألیف جماعة من الأساتذة السوفییت، تر، فؤاد مرعی، ویوسف حلاق، دار الجماهیر والفارابی، دمشق،1987
  3. ثورة الروح، إستقراءات تفکیکیة فی الفلسفة الصوفیة عند * الشیخ عبدالقادر الکیلانی " أنین العاشقین" المؤلف: د. جمال‌الدین فالح الکیلانی * الناشر: دار الزنبقة - القاهرة ص 88
  4. ابن الدباغ الأنصاری من علماء التصوف الإسلامی
  5. فرهنگ فارسی
  6. کتاب ثورة الروح فی الفلسفة الصوفیة عند عبدالقادر الجیلانی ص 54