۴٬۹۳۳
ویرایش
جز
تمیزکاری
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
=فرزندان امام صادق(ع)= | =فرزندان امام صادق(ع)= | ||
[[شیخ مفید]]<ref>ر.ک:مقاله شیخ مفید</ref> برای ایشان ۱۰ فرزند را نام می‌برد: <ref>المفید، ۱۳۸۰ش، ص۵۵۳</ref> | [[شیخ مفید]]<ref>ر. ک:مقاله شیخ مفید</ref> برای ایشان ۱۰ فرزند را نام می‌برد: <ref>المفید، ۱۳۸۰ش، ص۵۵۳</ref> | ||
اسماعیل، عبدالله، ام فروة، که مادرشان فاطمه دختر حسین بن علی بن حسین بود. | اسماعیل، عبدالله، ام فروة، که مادرشان فاطمه دختر حسین بن علی بن حسین بود. | ||
موسی که همان امام کاظم (ع) است، اسحاق همسر سیده نفیسه از بنی‌الحسن و محمد که مادرشان حمیده بربریه بود. | موسی که همان امام کاظم (ع) است، اسحاق همسر سیده نفیسه از بنی‌الحسن و محمد که مادرشان حمیده بربریه بود. | ||
عباس، علی، اسماء و فاطمه که از مادرهای مختلفند. | عباس، علی، اسماء و فاطمه که از مادرهای مختلفند. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
اسماعیل فرزند بزرگ امام صادق بود و ایشان علاقه بسیاری به او داشت و گروهی از شیعیان تصور می‌کردند او جانشین امام است. اما وی در زمان حیات امام صادق(ع) از دنیا رفت و در بقیع مدفون شد. | اسماعیل فرزند بزرگ امام صادق بود و ایشان علاقه بسیاری به او داشت و گروهی از شیعیان تصور می‌کردند او جانشین امام است. اما وی در زمان حیات امام صادق(ع) از دنیا رفت و در بقیع مدفون شد. | ||
روایت شده که امام صادق(ع) در وفات او سخت متأثر بود و بی‌تابی بسیاری می‌کرد و بدون کفش و عبا پیشاپیش جنازه وی راه می‌رفت و تا پیش از دفن چند مرتبه دستور داد جنازه او را بر زمین گذارند و کفن او را برداشتند. حضرت به صورت او می‌نگریست و به اطرافیان هم می‌فرمود تا به وی نظر کنند تا آنها که گمان [[امامت]] او را پس از حضرتش داشتند یقین کنند که از دنیا رفته است. <ref>المفید، ۱۳۸۰ش.، ص۵۵۳-۵۵۴</ref> | روایت شده که امام صادق(ع) در وفات او سخت متأثر بود و بی‌تابی بسیاری می‌کرد و بدون کفش و عبا پیشاپیش جنازه وی راه می‌رفت و تا پیش از دفن چند مرتبه دستور داد جنازه او را بر زمین گذارند و کفن او را برداشتند. حضرت به صورت او می‌نگریست و به اطرافیان هم می‌فرمود تا به وی نظر کنند تا آنها که گمان [[امامت]] او را پس از حضرتش داشتند یقین کنند که از دنیا رفته است. <ref>المفید، ۱۳۸۰ش. ، ص۵۵۳-۵۵۴</ref> | ||
=القاب امام صادق(ع)= | =القاب امام صادق(ع)= | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
=شخصیت علمی امام صادق(ع)= | =شخصیت علمی امام صادق(ع)= | ||
حسن بن علی الوشاء می‌گفت: در [[مسجد کوفه]]<ref>ر.ک:مقاله مسجد کوفه</ref> نهصد نفر را دیده که حدیث جعفر بن محمد <ref> الامام الصادق، ص ۱۲۹؛ و نک: الامام الصادق و المذاهب الاربعه، ج ۱، ص ۶۷</ref> می‌گفتند. برخی منابع شمار کسانی را که از آن حضرت تلمذ کرده و [[حدیث]] شنیده‌اند حدود چهار هزار نفر یاد کردهاند.<ref>کشف الغمه، ج ۲، ص ۱۶۶</ref> | حسن بن علی الوشاء می‌گفت: در [[مسجد کوفه]]<ref>ر. ک:مقاله مسجد کوفه</ref> نهصد نفر را دیده که حدیث جعفر بن محمد <ref> الامام الصادق، ص ۱۲۹؛ و نک: الامام الصادق و المذاهب الاربعه، ج ۱، ص ۶۷</ref> می‌گفتند. برخی منابع شمار کسانی را که از آن حضرت تلمذ کرده و [[حدیث]] شنیده‌اند حدود چهار هزار نفر یاد کردهاند.<ref>کشف الغمه، ج ۲، ص ۱۶۶</ref> | ||
امام صادق (ع) در میان [[اهل سنت]] از نظر روایت حدیث و فقاهت و افتاء از موقعیت شامخی برخوردار بوده به طوری که او را از شیوخ مسلّم [[ابوحنیفه]] و [[مالک بن انس]] و شمار فراوانی از محدثان بزرگ زمان خود به شمار آورده‌اند. | امام صادق (ع) در میان [[اهل سنت]] از نظر روایت حدیث و فقاهت و افتاء از موقعیت شامخی برخوردار بوده به طوری که او را از شیوخ مسلّم [[ابوحنیفه]] و [[مالک بن انس]] و شمار فراوانی از محدثان بزرگ زمان خود به شمار آورده‌اند. | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
حیات امام صادق(ع) با خلافت ده خلیفه آخر بنی‌امیه از جمله [[عمر بن عبدالعزیز]] و هشام بن عبدالملک و دو خلیفه نخست عباسی سَفّاح و منصور دوانیقی هم‌زمان بود. <ref>شهیدی، زندگانی امام صادق، ۱۳۷۸ش، ص۴</ref> او در سفر امام باقر به شام که به درخواست هشام بن عبدالملک صورت گرفت همراه پدر بود. <ref> شهیدی، زندگانی امام صادق، ۱۳۷۸ش، ص۶</ref> در امامت امام صادق(ع) پنج خلیفه آخر اموی یعنی از هشام بن عبدالملک به بعد و سفاح و منصور خلفاء عباسی حکومت کردند. <ref>شهیدی، زندگانی امام صادق، ۱۳۷۸ش، ص۴</ref> در این دوران حکومت بنی‌امیه ضعیف و سرانجام سرنگون شد و پس از آن بنی‌عباس روی کار آمدند. ضعف و عدم نظارت حکومت‌ها فرصت مناسبی برای امام صادق(ع) جهت انجام فعالیت‌های علمی فراهم کرد. <ref>شهیدی، زندگانی امام صادق، ۱۳۷۸ش، ص۴۷</ref> البته این آزادی تنها در دهه سوم قرن دوم قمری وجود داشت و پیش از آن در زمان بنی‌امیه و پس از آن به جهت قیام نفس زکیه و برادرش ابراهیم فشارهای سیاسی فراوانی بر ضد امام صادق(ع) و پیروانش وجود داشت. <ref>جعفریان، حیات فکری‌سیاسی امامان شیعه، ۱۳۹۳ش، ص۴۳۵</ref> | حیات امام صادق(ع) با خلافت ده خلیفه آخر بنی‌امیه از جمله [[عمر بن عبدالعزیز]] و هشام بن عبدالملک و دو خلیفه نخست عباسی سَفّاح و منصور دوانیقی هم‌زمان بود. <ref>شهیدی، زندگانی امام صادق، ۱۳۷۸ش، ص۴</ref> او در سفر امام باقر به شام که به درخواست هشام بن عبدالملک صورت گرفت همراه پدر بود. <ref> شهیدی، زندگانی امام صادق، ۱۳۷۸ش، ص۶</ref> در امامت امام صادق(ع) پنج خلیفه آخر اموی یعنی از هشام بن عبدالملک به بعد و سفاح و منصور خلفاء عباسی حکومت کردند. <ref>شهیدی، زندگانی امام صادق، ۱۳۷۸ش، ص۴</ref> در این دوران حکومت بنی‌امیه ضعیف و سرانجام سرنگون شد و پس از آن بنی‌عباس روی کار آمدند. ضعف و عدم نظارت حکومت‌ها فرصت مناسبی برای امام صادق(ع) جهت انجام فعالیت‌های علمی فراهم کرد. <ref>شهیدی، زندگانی امام صادق، ۱۳۷۸ش، ص۴۷</ref> البته این آزادی تنها در دهه سوم قرن دوم قمری وجود داشت و پیش از آن در زمان بنی‌امیه و پس از آن به جهت قیام نفس زکیه و برادرش ابراهیم فشارهای سیاسی فراوانی بر ضد امام صادق(ع) و پیروانش وجود داشت. <ref>جعفریان، حیات فکری‌سیاسی امامان شیعه، ۱۳۹۳ش، ص۴۳۵</ref> | ||
==نصوص امامت امام صادق(ع)== | == نصوص امامت امام صادق(ع) == | ||
از دیدگاه شیعه امام از جانب خدا تعیین می‌شود و از راه‌های شناخت او نَصّ «تصریح پیامبر(ص) یا امام قبلی به امامت امام پس از خود است». <ref>فاضل مقداد، ارشاد الطالبین، ۱۴۰۵ق، ص۳۳۷</ref> کلینی در کتاب کافی روایاتی را به منظور اثبات امامت امام صادق(ع) مطرح کرده است. <ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۰۶، ۳۰۷</ref> | از دیدگاه شیعه امام از جانب خدا تعیین می‌شود و از راه‌های شناخت او نَصّ «تصریح پیامبر(ص) یا امام قبلی به امامت امام پس از خود است». <ref>فاضل مقداد، ارشاد الطالبین، ۱۴۰۵ق، ص۳۳۷</ref> کلینی در کتاب کافی روایاتی را به منظور اثبات امامت امام صادق(ع) مطرح کرده است. <ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۰۶، ۳۰۷</ref> | ||
| خط ۱۳۸: | خط ۱۳۸: | ||
=مذهب جعفری و امام صادق(ع)= | =مذهب جعفری و امام صادق(ع)= | ||
در میان امامان شیعه چه در [[اصول دین]]<ref>ر.ک:مقاله اصول دین</ref> و چه در [[فروع دین]]، بیشترین روایت از امام صادق(ع) نقل شده است. <ref>پاکتچی، «جعفر صادق(ع)، امام»، ص۲۰۵</ref>وی همچنین بیشترین شمار راویان را داشته است. اربلی شمار روایت‌کنندگان از او را ۴۰۰۰ تن دانسته است. <ref>به اربلی، کشف الغمة، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۷۰۱</ref> | در میان امامان شیعه چه در [[اصول دین]]<ref>ر. ک:مقاله اصول دین</ref> و چه در [[فروع دین]]، بیشترین روایت از امام صادق(ع) نقل شده است. <ref>پاکتچی، «جعفر صادق(ع)، امام»، ص۲۰۵</ref>وی همچنین بیشترین شمار راویان را داشته است. اربلی شمار روایت‌کنندگان از او را ۴۰۰۰ تن دانسته است. <ref>به اربلی، کشف الغمة، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۷۰۱</ref> | ||
به گفته [[ابان بن تغلب]] [[شیعیان]] هرگاه در سخن پیامبر(ص) اختلاف‌نظر پیدا می‌کردند به سخن حضرت علی(ع) تمسک می‌کردند و آنگاه که در سخن علی اختلاف‌نظر داشتند به سخن امام صادق(ع) رجوع می‌کردند. <ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۱۲</ref> به جهت نقل بیشترین روایات [[فقهی]] و [[کلامی]] از امام صادق(ع)، مذهب شیعه امامی را مذهب جعفری نیز می‌خوانند. <ref>شهیدی، زندگانی امام صادق، ۱۳۸۴ش، ص۶۱</ref> امروزه امام صادق(ع) به نام رئیس مذهب جعفری مشهور است. <ref>نجفی، «امام صادق(ع) رئیس مذهب جعفری»، سایت سازمان تبلیغات اسلامی</ref> | به گفته [[ابان بن تغلب]] [[شیعیان]] هرگاه در سخن پیامبر(ص) اختلاف‌نظر پیدا می‌کردند به سخن حضرت علی(ع) تمسک می‌کردند و آنگاه که در سخن علی اختلاف‌نظر داشتند به سخن امام صادق(ع) رجوع می‌کردند. <ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۱۲</ref> به جهت نقل بیشترین روایات [[فقهی]] و [[کلامی]] از امام صادق(ع)، مذهب شیعه امامی را مذهب جعفری نیز می‌خوانند. <ref>شهیدی، زندگانی امام صادق، ۱۳۸۴ش، ص۶۱</ref> امروزه امام صادق(ع) به نام رئیس مذهب جعفری مشهور است. <ref>نجفی، «امام صادق(ع) رئیس مذهب جعفری»، سایت سازمان تبلیغات اسلامی</ref> | ||
| خط ۱۶۴: | خط ۱۶۴: | ||
'''دوره امویان و دوره عباسیان''' | '''دوره امویان و دوره عباسیان''' | ||
==دوره امویان== | == دوره امویان == | ||
سال‌های ۱۱۴-۱۲۵ق. یعنی سال‌های آغازین امامت حضرت، مصادف بود با نیمه اخیر حکومت [[هشام بن عبدالملک]] (حکومت:۱۰۵-۱۲۵ق) خلیفه اموی‌بود. در این دوره زمینه برای قیام‌های ضد اموی با انگیزه مذهبی فراهم شده بود. در راس این قیام‌ها قیام زید بن علی در ۱۲۲ق و قیام یحیی بن زید در ۱۲۵ق بود چرا که زید عمو و یحیی پسر عموی حضرت بود و حضرت نمی‌توانست نسبت به قیام آنها بی‌تفاوت باشد. | سال‌های ۱۱۴-۱۲۵ق. یعنی سال‌های آغازین امامت حضرت، مصادف بود با نیمه اخیر حکومت [[هشام بن عبدالملک]] (حکومت:۱۰۵-۱۲۵ق) خلیفه اموی‌بود. در این دوره زمینه برای قیام‌های ضد اموی با انگیزه مذهبی فراهم شده بود. در راس این قیام‌ها قیام زید بن علی در ۱۲۲ق و قیام یحیی بن زید در ۱۲۵ق بود چرا که زید عمو و یحیی پسر عموی حضرت بود و حضرت نمی‌توانست نسبت به قیام آنها بی‌تفاوت باشد. | ||
===قیام زید و فرزندش یحیی=== | === قیام زید و فرزندش یحیی === | ||
'''قیام زید بن علی''' | '''قیام زید بن علی''' | ||
| خط ۱۷۴: | خط ۱۷۴: | ||
از مضمون برخی روایت‌ها می‌توان دریافت که قیام زید بن علی مورد تأیید امام صادق(ع) بوده است چنان‌که صدوق در [[عیون اخبار الرضا]] آورده است که امام صادق فرمود: | از مضمون برخی روایت‌ها می‌توان دریافت که قیام زید بن علی مورد تأیید امام صادق(ع) بوده است چنان‌که صدوق در [[عیون اخبار الرضا]] آورده است که امام صادق فرمود: | ||
خدا عمویم زید را بیامرزد! او مردم را به الرضا من آل محمد می‌خواند و اگر پیروز می‌شد به وعده وفا می‌کرد. چون می‌خواست خروج کند با من مشورت کرد. به او گفتم: عمو! اگر راضی می‌شوی که کشته گردی و در کناسه [[کوفه]] <ref>ر.ک:مقاله کوفه</ref>بر‌دار شوی، خود می‌دانی. <ref>شهیدی، ۱۳۸۴، ص۵۷</ref> | خدا عمویم زید را بیامرزد! او مردم را به الرضا من آل محمد می‌خواند و اگر پیروز می‌شد به وعده وفا می‌کرد. چون می‌خواست خروج کند با من مشورت کرد. به او گفتم: عمو! اگر راضی می‌شوی که کشته گردی و در کناسه [[کوفه]] <ref>ر. ک:مقاله کوفه</ref>بر‌دار شوی، خود می‌دانی. <ref>شهیدی، ۱۳۸۴، ص۵۷</ref> | ||
در عین حال برخی از منابع متقدم تصریح کردهاند که امام با اصل این قیام‌ها موافق نبود و از آن نهی می‌کرد. <ref>عیون اخبار الرضا، ج۱، صص۱۹۴-۱۹۵؛ به نقل شهیدی، ۱۳۸۴، ص۳۷</ref> در مورد قیام یحیی بن زید نیز نقل شده است که امام به نامه‌ای به یحیی نوشت و با آگاه کردن او از اینکه همچون پدرش کشته خواهد شد، او را از قیام باز داشت. <ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ج۲، ص۶۸، به نقل از الحیاه السیاسیه و الفکریه للزیدیه فی المشرق الاسلامی، ص۷۷-۷۸ و الوافی بالوفیات، ج۲، ص۳۷-۳۸</ref> | در عین حال برخی از منابع متقدم تصریح کردهاند که امام با اصل این قیام‌ها موافق نبود و از آن نهی می‌کرد. <ref>عیون اخبار الرضا، ج۱، صص۱۹۴-۱۹۵؛ به نقل شهیدی، ۱۳۸۴، ص۳۷</ref> در مورد قیام یحیی بن زید نیز نقل شده است که امام به نامه‌ای به یحیی نوشت و با آگاه کردن او از اینکه همچون پدرش کشته خواهد شد، او را از قیام باز داشت. <ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ج۲، ص۶۸، به نقل از الحیاه السیاسیه و الفکریه للزیدیه فی المشرق الاسلامی، ص۷۷-۷۸ و الوافی بالوفیات، ج۲، ص۳۷-۳۸</ref> | ||
| خط ۱۸۰: | خط ۱۸۰: | ||
بر همین اساس بود که جز چند تن نادر، کسی از اصحاب امام در قیام زید شرکت نکرد <ref>کشی، ج۲، ص۶۵۲، صدوق، امالی، ۴۳۰-۴۳۱</ref> و دستگاه خلافت نیز که از موضع امام نسبت به قیام آگاه بود، پس از سرکوب قیام، مزاحمتی برای امام ایجاد نکرد. | بر همین اساس بود که جز چند تن نادر، کسی از اصحاب امام در قیام زید شرکت نکرد <ref>کشی، ج۲، ص۶۵۲، صدوق، امالی، ۴۳۰-۴۳۱</ref> و دستگاه خلافت نیز که از موضع امام نسبت به قیام آگاه بود، پس از سرکوب قیام، مزاحمتی برای امام ایجاد نکرد. | ||
==دوره عباسیان== | == دوره عباسیان == | ||
در آستانه خلافت عباسی بزرگان این خاندان، با امام صادق روابطی سرد ولی غیرخصمانه داشتند و حتی منصور عباسی امام را تمجید می‌کرد. <ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۲۳۲-۲۳۳</ref> | در آستانه خلافت عباسی بزرگان این خاندان، با امام صادق روابطی سرد ولی غیرخصمانه داشتند و حتی منصور عباسی امام را تمجید می‌کرد. <ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۲۳۲-۲۳۳</ref> | ||
| خط ۱۹۲: | خط ۱۹۲: | ||
بدین ترتیب دولت عباسی اطمینانی نسبی یافته بود که امام انگیزه قیام و خلافت ندارد. هرچند در سال‌های پایانی خلافت سفاح و سال‌های آغازین خلافت منصور دوانیقی نوعی آشتی و تحمل متقابل میان امام و دستگاه حاکم وجود داشت، ولی حضرت به هر مناسبتی به نقد جباریت <ref>ابونعیم، حلیة الابرار، ج۳، ص۱۹۸؛ ابن طلحه، مطالب السوول، ص۲۸۶</ref> و دنیاطلبی <ref>تاریخ طبری، ج۸، ص۸۱؛ ابن طقطقی، الفخری فی الاداب السلطانیه، ص۲۰۹</ref> منصور می‌پرداخت و روی آوردن به سلاطین را نکوهش می‌کرد. <ref>ذهبی، سیر اعلام النبلا، ج۶، ص۲۶۲</ref> | بدین ترتیب دولت عباسی اطمینانی نسبی یافته بود که امام انگیزه قیام و خلافت ندارد. هرچند در سال‌های پایانی خلافت سفاح و سال‌های آغازین خلافت منصور دوانیقی نوعی آشتی و تحمل متقابل میان امام و دستگاه حاکم وجود داشت، ولی حضرت به هر مناسبتی به نقد جباریت <ref>ابونعیم، حلیة الابرار، ج۳، ص۱۹۸؛ ابن طلحه، مطالب السوول، ص۲۸۶</ref> و دنیاطلبی <ref>تاریخ طبری، ج۸، ص۸۱؛ ابن طقطقی، الفخری فی الاداب السلطانیه، ص۲۰۹</ref> منصور می‌پرداخت و روی آوردن به سلاطین را نکوهش می‌کرد. <ref>ذهبی، سیر اعلام النبلا، ج۶، ص۲۶۲</ref> | ||
===قیام فرزندان عبدالله محض=== | === قیام فرزندان عبدالله محض === | ||
در اواخر حکومت امویان عده‌ای از بنی[[بنی هاشم|هاشم]] از جمله عبدالله محض و پسرانش و همچنین سفاح و منصور در ابواء گرد هم آمدند تا با یکی از خودشان بیعت کنند. در آن جلسه عبدالله، پسرش محمد را به عنوان مهدی معرفی کرد و آنان را به بیعت با او فراخواند. امام صادق(ع) وقتی از قصد آنان با خبر شد فرمود: | در اواخر حکومت امویان عده‌ای از بنی[[بنی هاشم|هاشم]] از جمله عبدالله محض و پسرانش و همچنین سفاح و منصور در ابواء گرد هم آمدند تا با یکی از خودشان بیعت کنند. در آن جلسه عبدالله، پسرش محمد را به عنوان مهدی معرفی کرد و آنان را به بیعت با او فراخواند. امام صادق(ع) وقتی از قصد آنان با خبر شد فرمود: | ||
| خط ۲۰۶: | خط ۲۰۶: | ||
=اصحاب شاگردان و راویان امام صادق(ع)= | =اصحاب شاگردان و راویان امام صادق(ع)= | ||
[[شیخ طوسی]]<ref>ر.ک:مقاله شیخ طوسی</ref> در [[رجال]] خود نام حدود ۳۲۰۰ نفر را به عنوان راویان امام صادق(ع) آورده است <ref>رجال طوسی، ص۴۱۲-۶۷۷</ref> و ابن عقده از علمای [[زیدیه]] در کتاب رجال خود که در مورد راویان امام صادق(ع) تألیف کرده، این عدد را به چهار هزار نفر رسانده است. <ref>قریشی، نقش امام صادق در تربیت محدثین، مجموعه مقالات همایش امام جعفر صادق، ص۱۰۲</ref> البته مقصود کسانی هستند که در طول مدت تدریس امام، از او علم فراگرفته‌اند نه اینکه همه آنها هر روز در محضر او حاضر شوند. <ref> شهیدی، ۱۳۸۴، ص۶۵</ref> | [[شیخ طوسی]]<ref>ر. ک:مقاله شیخ طوسی</ref> در [[رجال]] خود نام حدود ۳۲۰۰ نفر را به عنوان راویان امام صادق(ع) آورده است <ref>رجال طوسی، ص۴۱۲-۶۷۷</ref> و ابن عقده از علمای [[زیدیه]] در کتاب رجال خود که در مورد راویان امام صادق(ع) تألیف کرده، این عدد را به چهار هزار نفر رسانده است. <ref>قریشی، نقش امام صادق در تربیت محدثین، مجموعه مقالات همایش امام جعفر صادق، ص۱۰۲</ref> البته مقصود کسانی هستند که در طول مدت تدریس امام، از او علم فراگرفته‌اند نه اینکه همه آنها هر روز در محضر او حاضر شوند. <ref> شهیدی، ۱۳۸۴، ص۶۵</ref> | ||
بسیاری از اصول اربعمأه تالیف شاگردان امام صادق است که در مجموعه مقالات همایش امام جعفر صادق نام ۱۰۰ نفر از آنان را از کتب رجالی شیعه استخراج شده است. <ref> قریشی، نقش امام صادق در تربیت محدثین، مجموعه مقالات همایش امام جعفر صادق، ص۱۰۶-۱۱۰</ref> | بسیاری از اصول اربعمأه تالیف شاگردان امام صادق است که در مجموعه مقالات همایش امام جعفر صادق نام ۱۰۰ نفر از آنان را از کتب رجالی شیعه استخراج شده است. <ref> قریشی، نقش امام صادق در تربیت محدثین، مجموعه مقالات همایش امام جعفر صادق، ص۱۰۶-۱۱۰</ref> | ||
==شیعیان== | == شیعیان == | ||
اصحاب اجماع | اصحاب اجماع | ||
جَمیل بن دَرّاج | جَمیل بن دَرّاج | ||
عبدالله بن مُسکان | عبدالله بن مُسکان | ||
عبدالله بن بُکَیر | عبدالله بن بُکَیر | ||
حَمّاد بن عثمان | حَمّاد بن عثمان | ||
حماد بن عیسی | حماد بن عیسی | ||
اَبان بن عثمان | اَبان بن عثمان | ||
محمد بن مسلم | محمد بن مسلم | ||
معروف بن خربوذ | معروف بن خربوذ | ||
فضیل بن یسار | فضیل بن یسار | ||
برید بن معاویه | برید بن معاویه | ||
زرارة بن اعین | زرارة بن اعین | ||
==سایرین== | == سایرین == | ||
ابان بن تغلب | ابان بن تغلب | ||
حمران بن اعین | حمران بن اعین | ||
هشام بن حکم | هشام بن حکم | ||
مؤمن الطاق | مؤمن الطاق | ||
جابر بن حیان | جابر بن حیان | ||
عبدالملک بن اعین | عبدالملک بن اعین | ||
جابر بن یزید جعفی | جابر بن یزید جعفی | ||
عبدالله بن ابی یعفور | عبدالله بن ابی یعفور | ||
شام بن سالم | شام بن سالم | ||
یحیی بن ابی‌القاسم اسدی | یحیی بن ابی‌القاسم اسدی | ||
ابوحمزه ثمالی | ابوحمزه ثمالی | ||
داوود بن کثیر رقی | داوود بن کثیر رقی | ||
ابان بن ابی عیاش | ابان بن ابی عیاش | ||
ابن اذینه | ابن اذینه | ||
بکیر بن اعین | بکیر بن اعین | ||
ثعلبة بن میمون | ثعلبة بن میمون | ||
حمزة بن حبیب | حمزة بن حبیب | ||
خالد بن ابی اسماعیل | خالد بن ابی اسماعیل | ||
خالد بن ابی کریمه | خالد بن ابی کریمه | ||
خالد بن جریر بجلی | خالد بن جریر بجلی | ||
خالد بن عبدالرحمان عطار | خالد بن عبدالرحمان عطار | ||
خالد بن ماد قلانسی | خالد بن ماد قلانسی | ||
صفوان بن مهران جمال | صفوان بن مهران جمال | ||
خلید بن اوفی | خلید بن اوفی | ||
خلیل بن احمد فراهیدی | خلیل بن احمد فراهیدی | ||
خیثمة بن عبدالرحمان | خیثمة بن عبدالرحمان | ||
داوود بن سرحان | داوود بن سرحان | ||
داوود بن فرقد | داوود بن فرقد | ||
عبدالله بن میمون قداح | عبدالله بن میمون قداح | ||
عبیدالله بن علی حلبی | عبیدالله بن علی حلبی | ||
علی بن یقطین | علی بن یقطین | ||
فضل بن عبدالملک بقباق | فضل بن عبدالملک بقباق | ||
لیث بن بختری مرادی | لیث بن بختری مرادی | ||
یقطین بن موسی بغدادی | یقطین بن موسی بغدادی | ||
سیف بن عمیره نخعی | سیف بن عمیره نخعی | ||
حریز بن عبدالله سجستانی | حریز بن عبدالله سجستانی | ||
حمران بن اعین | حمران بن اعین | ||
بهلول | بهلول | ||
خلاد سندی | خلاد سندی | ||
سلیمان بن مهران | سلیمان بن مهران | ||
داوود بن نعمان | داوود بن نعمان | ||
فضیل بن عیاض | فضیل بن عیاض | ||
زکریا بن ادریس اشعری قمی | زکریا بن ادریس اشعری قمی | ||
| خط ۳۳۲: | خط ۳۳۲: | ||
الامام الصادق(ع) و المذاهب الاربعة، نوشته اسد حیدر. این کتاب با عنوان امام صادق(ع) و [[مذاهب چهارگانه]]، به زبان فارسی ترجمه شده است. <ref>اسد، امام صادق(ع) و مذاهب اهل سنت، ترجمه محمدحسین سرانجام و دیگران، ۱۳۹۰ش</ref> | الامام الصادق(ع) و المذاهب الاربعة، نوشته اسد حیدر. این کتاب با عنوان امام صادق(ع) و [[مذاهب چهارگانه]]، به زبان فارسی ترجمه شده است. <ref>اسد، امام صادق(ع) و مذاهب اهل سنت، ترجمه محمدحسین سرانجام و دیگران، ۱۳۹۰ش</ref> | ||
کتابنامه امام صادق(ع) از رضا استادی | کتابنامه امام صادق(ع) از رضا استادی | ||
الإمام الصادق، نوشته [[محمدحسین مظفر]]. این کتاب را سیدابراهیم سیدعلوی با عنوان صفحاتی از زندگانی امام جعفر صادق(ع)، به زبان فارسی برگردانده است. <ref>مظفر، صفحاتی از زندگانی امام جعفر صادق، ترجمه سیدعلوی، ۱۳۷۲ش</ref> | الإمام الصادق، نوشته [[محمدحسین مظفر]]. این کتاب را سیدابراهیم سیدعلوی با عنوان صفحاتی از زندگانی امام جعفر صادق(ع)، به زبان فارسی برگردانده است. <ref>مظفر، صفحاتی از زندگانی امام جعفر صادق، ترجمه سیدعلوی، ۱۳۷۲ش</ref> | ||
الإمام جعفر الصادق، تألیف عبدالحلیم الجُندی | الإمام جعفر الصادق، تألیف عبدالحلیم الجُندی | ||
زندگانی امام صادق جعفر بن محمد(ع)، نوشته [[سید جعفر شهیدی]] | زندگانی امام صادق جعفر بن محمد(ع)، نوشته [[سید جعفر شهیدی]] | ||
پرتوی از زندگانی امام صادق(ع)، نوشته نورالله علی‌دوست خراسانی | پرتوی از زندگانی امام صادق(ع)، نوشته نورالله علی‌دوست خراسانی | ||
پیشوای صادق، از [[سید علی حسینی خامنه ای|سیدعلی خامنه‌ای]] | پیشوای صادق، از [[سید علی حسینی خامنه ای|سیدعلی خامنه‌ای]] | ||
موسوعة الإمام الصادق، تألیف باقر شریف قَرَشی | موسوعة الإمام الصادق، تألیف باقر شریف قَرَشی | ||
[[موسوعة الامام جعفر الصادق]] نوشته سیدمحمدکاظم قزوینی. تاکنون پانزده جلد این کتاب چاپ شده است. این مجموعه قرار است ۶۰ جلد باشد. <ref> «گزارشی از موسوعه الامام الصادق علیه‌السلام»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه</ref> | [[موسوعة الامام جعفر الصادق]] نوشته سیدمحمدکاظم قزوینی. تاکنون پانزده جلد این کتاب چاپ شده است. این مجموعه قرار است ۶۰ جلد باشد. <ref> «گزارشی از موسوعه الامام الصادق علیه‌السلام»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه</ref> | ||
موسوعة الإمام جعفر الصادق، نوشته هِشام آل قُطَیط | موسوعة الإمام جعفر الصادق، نوشته هِشام آل قُطَیط | ||
مغز متفکر جهان شیعه، نوشته ذبیح الله منصوری. نویسنده نگارش کتاب را به مرکز مطالعات اسلامی استراسبورگ نسبت داده و خود را مترجم آن معرفی کرده است؛ اما برخی این سخن را نادرست دانسته و گفته‌اند چنین کتابی وجود خارجی ندارد. <ref>معمای همایش اسلام‌شناسی استراسبورگ، مهدی شاکری و بابک فرمایه، سایت امام موسی صدر نیوز</ref> | مغز متفکر جهان شیعه، نوشته ذبیح الله منصوری. نویسنده نگارش کتاب را به مرکز مطالعات اسلامی استراسبورگ نسبت داده و خود را مترجم آن معرفی کرده است؛ اما برخی این سخن را نادرست دانسته و گفته‌اند چنین کتابی وجود خارجی ندارد. <ref>معمای همایش اسلام‌شناسی استراسبورگ، مهدی شاکری و بابک فرمایه، سایت امام موسی صدر نیوز</ref> | ||
| خط ۳۵۹: | خط ۳۵۹: | ||
=تعطیلی رسمی در ایران در شهادت امام صادق(ع)= | =تعطیلی رسمی در ایران در شهادت امام صادق(ع)= | ||
در ایران سالروز شهادت امام صادق(ع) تعطیل رسمی است. این تعطیلی با پیشنهاد [[آیت‌الله کاشانی]] و دستور دکتر مصدق انجام شده است. <ref>رازی، تاریخ فرهنگ معاصر، ش۶</ref> امروزه برخی از مراجع تقلید ایران در قم<ref>ر.ک:مقاله شهر قم</ref>، در سالروز شهادت امام صادق(ع) در هیئت‌های عزاداری حضور می‌یابند و با پای پیاده به حرم حضرت معصومه(س) می‌روند. <ref>پیاده روی مراجع عظام تقلید در عزای صادق آل محمد(ع)، سایت خبرگزاری مهر</ref> | در ایران سالروز شهادت امام صادق(ع) تعطیل رسمی است. این تعطیلی با پیشنهاد [[آیت‌الله کاشانی]] و دستور دکتر مصدق انجام شده است. <ref>رازی، تاریخ فرهنگ معاصر، ش۶</ref> امروزه برخی از مراجع تقلید ایران در قم<ref>ر. ک:مقاله شهر قم</ref>، در سالروز شهادت امام صادق(ع) در هیئت‌های عزاداری حضور می‌یابند و با پای پیاده به حرم حضرت معصومه(س) می‌روند. <ref>پیاده روی مراجع عظام تقلید در عزای صادق آل محمد(ع)، سایت خبرگزاری مهر</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||