مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">[[پرونده:تفسیر مجمع البیان.jpg|جایگزین= مجمع البیان فی تفسیر القرآن|بندانگشتی|مجمع البیان فی تفسیر القرآن]]
{{جعبه اطلاعات کتاب
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
| عنوان = مجمع البیان فی تفسیر القرآن
!نام کتاب
| تصویر = تفسیر مجمع البیان.jpg
!مجمع البیان فی تفسیر القرآن
| نام = مجمع البیان فی تفسیر القرآن
|-
| پدیدآوران = فضل بن حسن طبرسی
|-
| زبان =
|نویسنده
| زبان اصلی =
|فضل بن حسن طبرسی
| ترجمه =
|-
| سال نشر =
|موضوع
| ناشر =
|تفسیرادبی قرآن کریم
| تعداد صفحه =
|-
| موضوع = تفسیرادبی قرآن کریم
|}
| شابک =
</div>
}}
 
'''تفسیر مجمع البیان''' از مهم‌ترین تفاسیر [[قرآن کریم]] نوشتهٔ عالم دینی و مفسر شیعی [[فضل بن حسن طبرسی]] متوفای ۵۴۸ قمری است. این تفسیر را دانشمندان [[شیعه]] و [[سنی]] ستوده و از آن به‌عنوان یکی از منابع قدیم تفسیری یاد کرده‌اند. '''مجمع البیان''' از گونه تفاسیر ادبی قرآن که پژوهش‌گران، اهمیت این اثر را در جامعیت، اتقان و استحکام مطالب، ترتیب دقیق، تفسیر روشن و سودمند و انصاف در نقد و بررسی آرا دانسته‌اند. این تفسیر شامل مباحثی چون: قرائت، اعراب، لغات، بیان مشکلات، ذکر موارد معانی و بیان، شأن نزول [[آیات]]، [[روایات]] وارده در شرح و تبیین قصص و حکایات است. گفته شده طبرسی از نادر مفسران شیعی است که به علم مناسبات توجه کرده است.
'''تفسیر مجمع البیان''' از مهم‌ترین تفاسیر [[قرآن کریم]] نوشتهٔ عالم دینی و مفسر شیعی [[فضل بن حسن طبرسی]] متوفای ۵۴۸ قمری است. این تفسیر را دانشمندان [[شیعه]] و [[سنی]] ستوده و از آن به‌عنوان یکی از منابع قدیم تفسیری یاد کرده‌اند. '''مجمع البیان''' از گونه تفاسیر ادبی قرآن که پژوهشگران، اهمیت این اثر را در جامعیت، اتقان و استحکام مطالب، ترتیب دقیق، تفسیر روشن و سودمند و انصاف در نقد و بررسی آرا دانسته‌اند. این تفسیر شامل مباحثی چون: قرائت، اعراب، لغات، بیان مشکلات، ذکر موارد معانی و بیان، شأن نزول [[آیات]]، [[روایات]] وارده در شرح و تبیین قصص و حکایات است. گفته شده طبرسی از نادر مفسران شیعی است که به علم مناسبات توجه کرده است.
   
   
== معرفی نویسنده ==
== معرفی نویسنده ==
مفسر، متکلم و فقیه شیعی، امین الاسلام [[فضل بن حسن طبرسی|ابوعلی فضل بن حسن طبرسی]] از عالمان بزرگ قرن 6 قمری. است که اکثر شرح‌حال نگاران، دربارهٔ مقام علمی و جایگاه بلند او سخن گفته‌اند و او را به خوبی و آراستگی ستوده‌اند. دربارهٔ زادگاه او اختلاف است که اهل طبرستان مازندران است یا طَبْرِس، مُعرّب [[تفرش]]، از شهرهای نزدیک [[قم]] و [[ساوه]]. در هر صورت، شخصیت علمی و فکری طبرسی در [[مشهد]] و [[سبزوار]] تکوین یافت، و در همان جا به تدریس و تعلیم و نشر افکار پرداخت. مدفن وی در [[مشهد]] در نزدیکی [[امام علی بن موسی الرضا|حرم رضوی]] است. خیابانی که وی در آن دفن است به نام او طبرسی نام‌گذاری شده است. طبرسی از مفسران چندگانه نویس است. وی سه تفسیر به نگارش درآورده است: '''مجمع البیان'''، '''جوامع الجامع''' و '''الکافی الشافی'''. گسترده‌ترین این تفاسیر، مجمع البیان و فشرده‌ترین آنها الکافی الشافی است. بنا بر آنچه در مقدمهٔ جوامع گزارش کرده است، پس از نگارش مجمع البیان و الکافی الشافی، به [[تفسیر کشاف]] برخورد می‌کند و بحث‌های ادبی، بلاغی و گرایش‌های عقلی زمخشری او را به اعجاب می‌آورد، از این رو با تأثر از کشاف و روش بلاغی او، تفسیری موجزتر از مجمع البیان می‌نویسد.
مفسر، متکلم و فقیه شیعی، امین الاسلام [[فضل بن حسن طبرسی|ابوعلی فضل بن حسن طبرسی]] از عالمان بزرگ قرن 6 قمری. است که اکثر شرح‌حال نگاران، دربارهٔ مقام علمی و جایگاه بلند او سخن گفته‌اند و او را به خوبی و آراستگی ستوده‌اند. دربارهٔ زادگاه او اختلاف است که اهل طبرستان مازندران است یا طَبْرِس، مُعرّب تفرش، از شهرهای نزدیک [[قم]] و ساوه. در هر صورت، شخصیت علمی و فکری طبرسی در [[مشهد]] و سبزوار تکوین یافت، و در همان جا به تدریس و تعلیم و نشر افکار پرداخت. مدفن وی در [[مشهد]] در نزدیکی [[علی بن ابی طالب بن موسی الرضا|حرم رضوی]] است. خیابانی که وی در آن دفن است به نام او طبرسی نام‌گذاری شده است. طبرسی از مفسران چندگانه نویس است. وی سه تفسیر به نگارش درآورده است: '''مجمع البیان'''، '''جوامع الجامع''' و '''الکافی الشافی'''. گسترده‌ترین این تفاسیر، مجمع البیان و فشرده‌ترین آنها الکافی الشافی است. بنا بر آنچه در مقدمهٔ جوامع گزارش کرده است، پس از نگارش مجمع البیان و الکافی الشافی، به [[الکشاف عن حقائق التنزیل]] برخورد می‌کند و بحث‌های ادبی، بلاغی و گرایش‌های عقلی زمخشری او را به اعجاب می‌آورد، از این رو با تأثر از کشاف و روش بلاغی او، تفسیری موجزتر از مجمع البیان می‌نویسد.


=== انگیزه نگارش ===
=== انگیزه نگارش ===
خط ۲۳: خط ۲۲:
این داستان را نخستین بار [[میرزا عبدالله افندی]] در [[ریاض العلماء]] نقل کرده است با توجه به این که طبرسی عالم قرن ششم است و افندی از علمای قرن دوازدهم است این داستان نیاز به سند دارد ولی افندی این داستان را بدون سند و به عنوان «مشهور بین خاص و عام» نقل کرده است. محدث نوری نیز تصریح دارد که این داستان در هیچ منبعی قبل از ریاض العلماء نقل نشده است.  
این داستان را نخستین بار [[میرزا عبدالله افندی]] در [[ریاض العلماء]] نقل کرده است با توجه به این که طبرسی عالم قرن ششم است و افندی از علمای قرن دوازدهم است این داستان نیاز به سند دارد ولی افندی این داستان را بدون سند و به عنوان «مشهور بین خاص و عام» نقل کرده است. محدث نوری نیز تصریح دارد که این داستان در هیچ منبعی قبل از ریاض العلماء نقل نشده است.  
== معرفی کتاب ==
== معرفی کتاب ==
مجمع البیان شامل مباحثی چون: قرائت، اعراب، لغات، ذکر موارد معانی و بیان، شأن نزول آیات، اخبار وارده در آیات و شرح و تبیین قصص و حکایات است. این تفسیر بسیار متاثر از [[تبیان شیخ طوسی]] است، با این تفاوت که طبرسی با تقسیم‌بندی مباحث، زمینهٔ استفاده بهتر و گزینش آسان‌تر استفاده‌کننده را فراهم ساخته است. کسانی که به هر قسمت از تفسیر، علاقمند باشند، می‌توانند به‌راحتی به همان قسمت از ادبیات، قرائت و تفسیر مراجعه کنند. مجمع البیان به بحث‌های موضوعی نمی‌پردازد و نظریات مفسران اهل‌سنت را نقل و با روش عالمانه نقد می‌کند.  
مجمع البیان شامل مباحثی چون: قرائت، اعراب، لغات، ذکر موارد معانی و بیان، شأن نزول آیات، اخبار وارده در آیات و شرح و تبیین قصص و حکایات است. این تفسیر بسیار متاثر از [[التبیان فی تفسیر القرآن|تبیان شیخ طوسی]] است، با این تفاوت که طبرسی با تقسیم‌بندی مباحث، زمینهٔ استفاده بهتر و گزینش آسان‌تر استفاده‌کننده را فراهم ساخته است. کسانی که به هر قسمت از تفسیر، علاقمند باشند، می‌توانند به‌راحتی به همان قسمت از ادبیات، قرائت و تفسیر مراجعه کنند. مجمع البیان به بحث‌های موضوعی نمی‌پردازد و نظریات مفسران [[اهل‌سنت]] را نقل و با روش عالمانه نقد می‌کند.  
گفته شده مبحث تناسب آیات در این تفسیر از ویژگی‌های بارز مجمع است و به این ترتیب، نظم و پیوند نامعلوم و یا دیریاب آیات نسبت به یکدیگر آشکار می‌شود و طبرسی از نادر مفسران شیعی است که به علم مناسبات توجه کرده است.
گفته شده مبحث تناسب آیات در این تفسیر از ویژگی‌های بارز مجمع است و به این ترتیب، نظم و پیوند نامعلوم و یا دیریاب آیات نسبت به یکدیگر آشکار می‌شود و طبرسی از نادر مفسران شیعی است که به علم مناسبات توجه کرده است.
   
   
خط ۳۱: خط ۳۰:
   
   
== جایگاه مجمع البیان ==
== جایگاه مجمع البیان ==
تفسیر مجمع البیان یکی از مهم‌ترین و ارجمندترین تفاسیر جهان اسلام است که دانشمندان شیعه و سنی آن را مورد توجه قرار داده‌اند و از آن به عنوان یکی از منابع تفسیر یاد کرده‌اند و آن را از جمله تفاسیر قدیم دانسته‌اند که به نیکوترین صورت با الگویی مناسب و ضمن سرعنوان‌های مکرر و ثابت تنظیم شده است. [[شیخ شلتوت]] مفتی اهل‌سنت در مقدمه‌ای که بر این تفسیر نگاشته است می‌نویسد:  
تفسیر مجمع البیان یکی از مهم‌ترین و ارجمندترین تفاسیر جهان اسلام است که دانشمندان شیعه و سنی آن را مورد توجه قرار داده‌اند و از آن به عنوان یکی از منابع تفسیر یاد کرده‌اند و آن را از جمله تفاسیر قدیم دانسته‌اند که به نیکوترین صورت با الگویی مناسب و ضمن سرعنوان‌های مکرر و ثابت تنظیم شده است. [[شیخ شلتوت]] مفتی اهل‌سنت در مقدمه‌ای که بر این تفسیر نگاشته است می‌نویسد: «مجمع البیان، در میان کتاب‌های تفسیری بی‌همتاست. این تفسیر با گستردگی، ژرفا و تنوع در مطالب و تقسیم، تبویب و ترتیب، دارای ویژگی و امتیازی است که در میان تفاسیر پیش از او بی‌نظیر و در میان آثار پس از آن کم‌نظیر است.» اهمیت مجمع، به خاطر جامعیت، اتقان و استحکام مطالب و ترتیب دقیق و تفسیر روشن و سودمند و انصاف در نقد و بررسی آرا است.
«مجمع البیان، در میان کتاب‌های تفسیری بی‌همتاست. این تفسیر با گستردگی، ژرفا و تنوع در مطالب و تقسیم، تبویب و ترتیب، دارای ویژگی و امتیازی است که در میان تفاسیر پیش از او بی‌نظیر و در میان آثار پس از آن کم‌نظیر است.»
اهمیت مجمع، به خاطر جامعیت، اتقان و استحکام مطالب و ترتیب دقیق و تفسیر روشن و سودمند و انصاف در نقد و بررسی آرا است.


=== نشر و ترجمه ===
=== نشر و ترجمه ===
مجمع البیان تاکنون چاپ‌های <ref>این تفسیر در ۳۰ جلد توسط چند تن به فارسی ترجمه و در مؤسسه انتشارات فراهانی از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ ش چاپ شده است و پس از آن نیز چاپ‌های منقح‌تر و جدیدتری منتشر شده است.</ref> گوناگونی در [[مصر]]، [[بیروت]] و [[تهران]] داشته است که مجال اشاره به همه این چاپ‌ها نیست، اما یکی از چاپ‌های خوب، چاپی است که با تحقیق و پانوشت علامه ابوالحسن شعرانی در تهران چاپ شده و متضمن فوائد ادبی، تاریخی، تفسیری، کلامی و اعتقادی ارجمند و مفیدی است. همین چاپ مقدمه‌ای در شرح حال مؤلف و بحثی در تفسیر و طبقات دارد که قابل توجه است.
مجمع البیان تاکنون چاپ‌های<ref>این تفسیر در ۳۰ جلد توسط چند تن به فارسی ترجمه و در مؤسسه انتشارات فراهانی از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ ش چاپ شده است و پس از آن نیز چاپ‌های منقح‌تر و جدیدتری منتشر شده است.</ref> گوناگونی در [[مصر]]، [[بیروت]] و [[تهران]] داشته است که مجال اشاره به همه این چاپ‌ها نیست، اما یکی از چاپ‌های خوب، چاپی است که با تحقیق و پانوشت علامه ابوالحسن شعرانی در تهران چاپ شده و متضمن فوائد ادبی، تاریخی، تفسیری، کلامی و اعتقادی ارجمند و مفیدی است. همین چاپ مقدمه‌ای در شرح حال مؤلف و بحثی در تفسیر و طبقات دارد که قابل توجه است.
   
   
* [[تهران]]، مکتبة العلمیة، چاپ ۱، ۱۳۳۸ ش، تصحیح و تعلیق ابوالحسن شعرانی، قطع رحلی.
* [[تهران]]، مکتبة العلمیة، چاپ ۱، ۱۳۳۸ ش، تصحیح و تعلیق ابوالحسن شعرانی، قطع رحلی.
خط ۴۶: خط ۴۳:


[[رده:کتاب‌ها]]
[[رده:کتاب‌ها]]
[[رده:کتاب‌های اسلامی]]
[[رده:تفسیر قرآن]]
[[رده:تفسیر قرآن]]
[[رده:تفاسیر شیعه]]
[[رده:تفسیر‌های شیعه]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۶٬۰۹۳

ویرایش